Maand: april 2017

17 april | In memoriam Harm 1982 – 2016 (52)

Vandaag, de zeventiende april, is de geboortedag van Harm. Vijfendertig jaar geleden, het was flink warmer dan vandaag en een week na Pasen. Natuurlijk hebben we er bij stilgestaan, er naar toe geleefd, net als toen. Vorig jaar waren we door Harm uitgenodigd bij Pllek, een restaurant op het oude NDSM terrein. Zelfde weer als vandaag, grote witte wolken en een koude wind. Vandaag zijn we gaan varen, vanaf het IJDock, met een elektrische ’trekschuit’. Het IJDock is een mooi stuk hoogbouw-architectuur net voorbij het Centraal Station, waarvan het Openbaar Ministerie ook een onderdeel is. We reden voordat we de parkeergarage indoken langs de ingang van het OM en het schoot mij door het hoofd dat daar ergens in een kast of op een bureau nog steeds het proces-verbaal ligt om beoordeeld te worden. Een goede reden om er de komende week maar eens weer achteraan te gaan; wanneer neemt de officier van justitie een beslissing of er wel of geen strafzaak komt…

Met een wat overenthousiaste kapitein zijn we via de Prinsengracht over de Amstel naar Zorgvlied gevaren. Knuffelen, bijpraten, delen van verdriet en ondertussen genietend van al het meegebrachte lekkers. Bij het graf hebben we 34 rode rozen en 1 witte roos in een vaas gezet. Onze pastor Tim wachtte ons op bij de ingang van de begraafplaats en heeft bij het graf ons als familie en vrienden toegesproken. Pasen en een graf, hoe tegenstrijdig kan het zijn. In zijn korte toespraak verwees pastor Tim naar een andere overledene in 2016; David Bowie. Op het laatste album, vlak voor zijn sterven uitgebracht, staat een ontroerend nummer met de titel Lazarus. Daarin verwijst de zanger naar de Lazarus, een vriend van Jezus, die stierf. Pas een aantal dagen na zijn sterven ging Jezus naar het graf van Lazarus en riep hem alsnog naar buiten. De toeschouwers moesten Lazarus bevrijden van de doeken waarin hij gewikkeld was. Zo mogen we ons na Pasen ook bevrijden van alle last en ellende en vrij zijn. En op een dag zal Jezus ook over Zorgvlied zijn ogen laten gaan en ook Harm bij naam roepen en bevrijden van de dood. Laat je dus niet binden, maar wees vrij…. in Christus.

Kyrie eleison

Fantast | In memoriam Harm 1982 – 2016 (51)

Door Harms overlijden staan allerlei dozen en bakken van Harm nog her en der bij ons in huis. Het is niet erg, want Harm blijft op die manier nog een beetje bij ons. Toen kleinzoon Jip weer met het Technisch Lego wilde spelen, vonden we in de bak van de bouwtekeningen ook Harms speelgoedautootjes. Hij was echt een auto-freak in zijn kinderjaren.

Lees verder op:  Ik Mis Je

Opstanding | In memoriam Harm 1982 – 2016 (50)

In een film kunnen dingen die in werkelijkheid niet kunnen. Zelfs kleine kinderen beseffen dat al. Toch is het raar als je in een film opeens iets ziet, waarvan je weet dat het niet kan en het toch gebeurt. Het is een beetje raar uitgedrukt, omdat ik denk dat het wel kan. Afgelopen dinsdagavond draaide er weer een Willem Jan Otten film en hij noemde het van te voren in zijn Trouw-essay een Paasfilm. En Pasen gaat over opstanding en daar draaide het om in die film.

Nu hebben Coos en ik vorig weekend ook een andere prachtige film gezien, daarin werd de hele Mattheus Passion uitgevoerd. Een soort documentaire, waarin de makers op een prachtige manier de uitvoering van Reinbert de Leeuw (in de Nieuwe Kerk) hebben vastgelegd. Een sublieme uitvoering en het voelde heel anders dan een uitvoering in het Concertgebouw of wanneer ik de speakers voluit gooi als ik de CD opzet met de opname van Ton Koopman. Maar dat eigenlijk allemaal terzijde. Waar het om gaat is dat de Mattheüs Passion op een vreemde manier eindigt. Het zou simpel kunnen eindigen met het feit dat Jozef van Arimatea Jezus heeft begraven, en dat moest snel, want het begon al donker te worden. Het is ten slotte een stuk voor Goede Vrijdag. Geen opstanding, want Pasen duurt nog even. Toch heeft Bach gemeend  er nog zo’n onbeduidend koor aan toe te moeten voegen, hoe mooi het muzikaal ook is. Het sterven van Jezus wordt beweend en het ‘Rust zacht’ klinkt mijns inziens net even te veel. Totaal geen zicht op wat voor opstanding dan ook.
Wir setzen uns mit Tränen nieder und rufen dir im Grabe zu:
Ruhe sanfte, sanfte ruh! Ruht, ihr ausgesognen Glieder!
Ruhet sanfte, ruhet wohl!
En dat stoort me toch elke keer een beetje.  Het is wel logisch dat het het eind van de Passie open blijft, maar nu is het alleen maar gesomber; rust zacht. Op een grafsteen vind ik dat ook misstaan trouwens.

Maar In Ordet (Het woord; naar Johannes 1), een film van de Deense regisseur Dreyer uit het jaar 1955, vind er werkelijk een opstanding plaats. Op een moment dat je het niet meer verwacht slaat de dode vrouw (die vanwege de bevalling van haar doodgeboren kind is gestorven) de ogen op en kijkt liefdevol naar haar man. Je denkt bij jezelf, wat zou ik graag willen dat dit kon! Ik voelde het moment weer terug, dat we op de IC naast het bed stonden en Harm door machines in leven werd gehouden. Wat hadden we graag gewild dat hij zijn ogen langzaam opendeed en ons aangekeken had, vragend wat hij daar deed… Schrijfster Désanne van Brederode die met Willem Jan Otten de film nabesprak had het ook ontdekt; dit vraagt een levend geloof om het grootste wonder, wat je je voor kunt stellen, te begrijpen. En constateerden beide nabesprekers, de film is niet belerend, niemand kruipt op de stoel van het oordeel. Het wil je ook niks opdringen, maar het zet wel aan het denken. Kan opstanding echt?

Nog een week en het is Pasen. Deze week staan we stil bij het lijden van onze Heiland. Het programma van Passie uitvoerders zit overvol. Zelf zitten we woensdag in het Concertgebouw om de Johannes Passion te ondergaan; prachtig. Maar wanneer je niet gelooft in iets wat eigenlijk niet kan, wanneer je dat kinderlijke vertrouwen niet hebt in de “verrijzenis naar het vlees”, zoals Willem Jan Otten het zo mooi verwoordde, wat is het dan allemaal waard? Dan kunnen solisten en koorleden hun kelen schor zingen, maar blijft het: ruhe sanfte, ruhet wohl. Wanneer het echt alleen maar Goede Vrijdag blijft, dan staan we op Tweede Paasdag, wanneer Harm 35 zou zijn geworden, alleen maar te huilen bij zijn graf. En tranen zullen er zeker zijn als we er bij stil staan dat 34, 34 blijft in Harm zijn bestaan. In die zin is Tweede Paasdag een prachtig symbool en een mooi getuigenis. Door Pasen, 2000 jaar geleden, geloven we dat er werkelijk een opstanding is. Harm zei dan: ‘Het komt wel goed.’ En zo is het, want als je maar even anders kijkt, is er zicht op de hemel!

PS
Regelmatig controleer ik even op All Of Bach of er weer iets nieuws op staat. Deze keer staat er een tranentrekker als nieuw op: BWV 727 gespeeld door Matthias Havinga. Matthias (1983) zat ooit bij Harm in de klas op de Guido in Amersfoort, maar heeft muzikaal heel andere wegen ingeslagen.  Al eerder stond er een stuk geplaatst van hem op All of Bach, maar deze is subliem, ruim tweeënhalve minuut, zo indringend, zo droevig maar ook verlangend. All of Bach, BWV 727. (En bekijk ook eens BWV 527). Matthias zit trouwens aanstaande woensdag als organist op het podium van het Concertgebouw.

Kyrie eleison

 

Hoog tijd dat de boel op de schop gaat

Afgelopen weken kreeg ik nog weinig medestanders voor mijn idee om politieke partijen en het parlementaire stelsel zoals we het nu hebben af te schaffen.  Logisch want het voorstel om de hele boel op de schop te nemen, waar het onze democratie betreft, is nogal verstrekkend. Maar naar mijn mening moet er wel echt iets gebeuren. Hoe meer ik er op let en dan met in het achterhoofd de gedachte, dat het echt anders kan, verbaas ik me meer en meer over hoe het nu gaat. Voorbeeld: kijk naar het hele Brexit verhaal. Zou dat zo gegaan zijn als in het Verenigd Koninkrijk een democratie op basis van loting zou zijn geweest? No way, geen sprake van; men had zich wel duizendmaal bedacht. Ik vertrouw echt niet alleen maar op de goedheid van de mens. Maar wel, dat wanneer groepen en mensen onderling geargumenteerd met elkaar in gesprek gaan, de uitkomst er anders uit gaan zien.
Een voorbeeld voor ons eigen land kan misschien ook wel verhelderend werken. Neem een voorstel wat nu op de tafel ligt van de formatie. Een willekeurig onderwerp; ‘afschaffen eigen risico in de zorg’. In het LOOT systeem zou de Agenda Council dat op het agenda kunnen zetten. Zij kan misschien ook al vast aangeven wat de problematiek in houdt en waarom een en ander gewijzigd moet worden. Vervolgens gaan er Interest Panels mee aan de slag. In de overzichten kun je zien dat deze groepen niet groter zijn dan 12 personen, die zich vrijwillig hebben aangemeld. Dat kunnen ook belanggroepen zijn, verpleegsters, groepen specialisten, verzekeringen, enzovoort. In de volgende ronde (tot nu toe heeft dus bij wijze van spreken elke burger zijn zegje kunnen doen), gaan in de Review Panels de verschillende voorstellen onder loep en zij komen met wetsvoorstellen. Aangezien de RP’s geloot worden uit vrijwilligers is er ook hier weer sprake van directe volksvertegenwoordigers. Experts en ambtenaren denken mee over het voorstel en geven de technische input, maar zonder politieke alding. Uiteindelijk komt het wetsvoorstel in de Policy Jury. Dan wordt het ja of nee. In alle openheid is er dan al vele malen over vergaderd, iedereen die wilde heeft op een of andere manier zijn punt kunnen inbrengen en ook de krant heeft er uitgebreid over kunnen schrijven en allerlei programma’s op tv hebben er uitgebreid bij stil kunnen staan.
Nu, vandaag, is het zo georganiseerd dat een groepje onderhandelaars het uitonderhandelen. Er komt misschien weer een poldercompromis en daar moet de samenleving het mee doen. Waar heeft de gemiddelde burger nu zijn verhaal kunnen laten horen? Tja, een enkeling op een ledenvergadering van een politieke partij… en toen? Toen kwam het in een partijprogramma, het werd een breekpunt (zie het verhaal van de SP) en zo staat een grote groep gelijk buiten spel. Het kan dus echt anders. Je kunt namelijk allerlei zaken en politieke kwesties zo behandelen, grote groepen mee laten denken en praten en ze serieus nemen. Ga op deze manier maar eens kijken naar de afhandeling van de gevolgen van de ‘aardbevingen’ in Groningen. Nu voelen grote groepen mensen zich finaal buiten spel gezet en niet gehoord. En de zogenaamd onafhankelijke meneer Hans Alders, moet nog steeds aan de leiband van Den Haag beslissingen gaan nemen. Wanneer deze kwestie op het agenda staat, geef dan het woord aan de Interest Panels. Honderden gedupeerde Groningers zullen zich melden en input kunnen leveren, maar bijvoorbeeld ook de NAM. Natuurlijk wordt het hele verhaal vervolgens weer geëvalueerd in de Review Panels, maar ook daar kunnen belanghebbenden in geloot worden.
Ga op deze manier eens kijken naar alle schermutselingen in het formatieproces, dan bekruipt je toch iedere keer het gevoel dat het anders moet! De bevolking staat echt buitenspel en we laten het zogenaamd over aan de gekozenen. Maar er zitten maar 8 van de 150 Kamerleden aan tafel! Logisch dat grote groepen zich straks weer buitenspel gezet voelen. En dat laatste is zeer ongezond!