Willem de Mérode – biografie
Eigenlijk weet ik niet zo goed waar en wanneer mijn belangstelling voor de dichter Willem de Mérode is ontstaan. Het was in ieder geval in de tijd dat ik de gereformeerde Pedagogische Academie aan de Hereweg in Groningen bezocht. Misschien was het dat ik bij de literatuurlessen opmerkzaam werd gemaakt op deze dichter. Was het een artikel in de krant, of toch een gedicht? Ik heb in ieder geval voor het vak Nederlands een speciaalstudie over de Mérode gedaan. Voor de wetenschappelijke artikelen schreef ik voor informatie naar Hans Werkman, toen al (1978) jaren de kenner van deze protestantse dichter uit de eerste helft van de 20e eeuw. Per kerende post kreeg ik antwoord. Een dikke envelop met artikelen was het resultaat. Op de envelop reclame voor de Bond tegen het vloeken, kan ik mij nog herinneren. Al met al, heeft het er voor gezorgd dat ik de Mérode ben blijven lezen. Soms minder en soms meer. Kom ik in een antiquariaat een bundel tegen, dan kijk ik wel even of er budget is. Zo tikte ik gisteren nog een prachtige uitgave van de XXX PSALMEN op de kop.
De laatste week van de vakantie heb ik de dit voorjaar verschenen biografie van de Mérode ter hand genomen. Mijn voorliefde voor biografieën kon ik zo ook weer botvieren. Ooit had ik voor die speciaalstudie ‘Het leven van Willem de Mérode’ gelezen. Dit boek verscheen in 1971 en werd in 1983 gereviseerd opnieuw uitgegeven als biografie. Nu is de uitgave van 1983 helemaal opnieuw onder handen genomen door Hans Werkman. Vlot om te lezen en het geeft een mooie inkijk in het leven van deze bijzondere dichter. Daarnaast had ik trouwens ook de tegelijkertijd verschenen bundel mee met 100 gedichten van Willem de Mérode meegenomen (een keuze van Hans Werkman en Willem Jan Otten). Volop genieten dus! Voor wie van poëzie houdt is deze bundel zeer aan te bevelen. De taal kan soms even een struikelblok zijn, maar dan moet je het gedicht gewoon hardop lezen. Dat adviseerde de Mérode zelf ook.
Interessant was dat ik in ‘Het leven van Willem de Mérode’ (een exemplaar uit de boekenkast van mijn schoonvader, omdat mijn eigen exemplaar te veel waterschade had) artikelen uit het Nederlands Dagblad van 1973 vond. K.O. Meijer bespreekt daarin het boek van Werkman. Ondanks alle lof, is de schrijver van deze boekbespreking niet blij met het duidelijke en openlijke verhaal over de Mérode’s seksualiteit. Het had beperkter en soberder gemoeten, dan had de biografie aanzienlijk aan niveau en gehalte gewonnen, volgens Meijer. Enkele weken geleden schreef Rien van de Berg een beschouwing over de biografie van 2011. Hem had ik nog wel eens vergelijking met 1973 zien willen maken. Bij van de Berg geen enkele kritische opmerking over teveel openheid. Dat zou gebeurd zijn, wanneer er te omfloerst (op z’n 1973s) was gesproken, denk ik.
Tot slot. Mijn 1973 exemplaar ligt volledig uit de band. Versie 2011 is een mooi uitgevoerd boek met een goed ontworpen omslag. Waarom is deze biografie niet mooi gebonden en heeft het geen harde omslag gekregen? De Mérode zelf hield juist zo veel van mooi uitgegeven boeken! Een gemiste kans vind ik zelf. Ook de verzameling 100 gedichten hadden een mooiere uitvoering verdiend!
Wanneer u ’t bittre van dit boek verwart,
Gij meent, dat ik in lijden ben verstart,
Bedenk en voel hoe zelfs de zoeten linde
De stugge schors draagt boven ’t zachte hart.
(Kwatrijnen, 1924)