Categorie: politiek

Stef Blok, maak je borst maar nat!

Vanmorgen op Radio 1 een interessante discussie met Alex Brennikmeijer en cabaretier Patrick Nederkoorn. De laatste start binnenkort met zijn nieuwe theaterprogramma onder de intrigerende titel; ‘Ik betreur de ophef’. Natuurlijk kwam de affaire rond Stef Blok ter sprake. Beide sprekers waren van mening dat de minister van Binnenlandse Zaken, na zijn uitlatingen over integratie, veel te veel vast zit in het politieke machtsspel en spraakgebruik. Ook het hoofdartikel van mijn geliefde krant ging vanmorgen weer over de minister; zijn cynisme tast zijn geloofwaardigheid aan, was de conclusie.
Toch miste er iets in het hoofdartikel en daar legden Brenninkmeijer en Nederkoorn al een beetje de vinger de op. ‘Een beetje’ schrijf ik bewust, want het kan veel directer. Afgelopen zaterdag was John Jansen van Galen in het Parool veel explicieter. Hij riep Seegers en Pechtold op om minister Blok aan te vallen! Niet er om heen draaien, niet proberen de kool en de geit te sparen, maar gewoon eerlijk vertellen waar het verhaal van de minister mank gaat. Geef maar aan waar de ideeën van Stef Blok en de CU en D’66 uiteen lopen. Het zeer duidelijk Parool-artikel eindigt als volgt: “Ik zou zeggen: heren Pechtold en Segers, gord u aan, laat u niet door de oppositie van de wijs brengen, bestrijd de minister krachtig met open vizier, waarschuw hem dat hij van zijn opvattingen geen beleid moet maken en wens hem ten slotte meer wijsheid toe in zijn verdere politieke loopbaan.” Vooral de laatste zin is zeer terecht. De minister moet er van leren, zijn inzichten verdiepen en daarna rustig doorgaan met zijn werk.

Gisteren voegde de voorganger in onze Oosterparkkerk aan de hele discussie nog een Bijbels inzicht toe. Dominee Tim Vreugdenhil pakte er een verhaal uit Exodus bij. In het tweede hoofdstuk gaat het over de geboorte van Mozes, een Joods jongetje dat wordt geadopteerd door de dochter van de farao. Van deze geschiedenis kunnen we veel leren volgens Tim Vreugdenhil, omdat de Egyptische wereld van meer dan 3000 jaar geleden, veel lijkt op de onze. Niet alleen Stef Blok en andere politici kunnen leren van het Exodus verhaal, maar elke christen. Besef maar dat het moeilijk is om met andere mensen samen te leven, maar het moet wel! Het kan ook, dat leert het verhaal over de Egyptische prinses. Gewoon doen en steeds maar weer proberen het lijden van mensen die jij tegenkomt, een beetje minder maken. Ik hoop maar dat ook Seegers zich zo zal uiten, wanneer alle ophef in de bubbel van de Tweede Kamer weer losbreekt in september.
De preek van Tim is terug te luisteren op de OPK-site.  Het gaat om de preek van 19 augustus.

Het zal toch niet waar zijn…

Het was me het klusje wel, de tuin van onze Armeense vrienden ‘omhekken’! Je denkt het op een vroege zaterdagmorgen wel even te kunnen doen. Zo vroeg mogelijk, vanwege de warmte. En natuurlijk goed gereedschap erbij, zoals een benzine aangedreven grondboor en een drietal accuboormachines voor de verschillende gaten en schroeven. Niets was minder waar dan ‘het even lukken’; natuurlijk zou er wel wat in de grond zitten… maar zoveel stenen, wortels, stukken hout en rotzooi, brrrrrrrr…! Aangezien het steeds warmer werd, zijn we halverwege de middag gestopt, maandag is er weer een dag. Even afmaken, het ergste hebben we gehad, maar nee, genoeg nieuwe obstakels. Het werd al een beetje donker en en buurman kwam vragen of we nog lang na tienen zouden doorgaan; de boor veroorzaakte trillingen bij hem in de woonkamer.
Regelmatig klonk het: “het zal toch niet waar zijn, weer puin, weer een forse wortel, nee toch!” Het eindresultaat werd er gelukkig niet minder op. Dat we één paal uiteindelijk hebben vastgezet op een boomwortel; het is niet meer te zien. Dat de tuinklussers bij buurman A. het allemaal veel beter wisten, we hebben er ons niet aan gestoord. Dat er een paal verzet moest worden door hen, ach, het zal zo zijn. Wij zien het toch niet meer. Natuurlijk hebben we gefilosofeerd over het waarom van ‘omhekken’. In Armenië deden ze het vroeger nooit zei V., daar was een groot veld, met gemeenschappelijk activiteiten van alle buren. Maar tegenwoordig zetten daar de mensen ook een muur om hun tuin. Wij zetten hekken, waar je niet of nauwelijks door heen kunt kijken en we trekken ons terug op ons omhekte stukje tuin. Eigenlijk toch vreemd gedrag. Misschien toch een teken van deze tijd, dat we ons maar terug willen trekken op ons eigen veilige stukje grond, de boze buitenwereld buitensluiten.

Het zal toch niet waar zijn, ik heb het regelmatig gedacht bij het lezen van het laatste boek van Willem Middelkoop. “Patronen van bedrog”, met als ondertitel “Niets is wat het lijkt”. Stapje voor stapje maakt de schrijver duidelijk dat er naast een officiële regering en president in de VS, ook een soort Deep State- structuur bestaat. Een groep allerrijksten in de VS heeft daadwerkelijk zoveel macht en invloed, dat ze oorlogen kunnen uitlokken, regeringen omver werpen en tegenstanders vermoorden. Het verhaal dat Middelkoop ons wil meegeven is ontluisterend en soms heb je werkelijk de neiging om te denken dat deze goudhandelaar toch wel een echte complotdenker is. Toch ligt er zoveel studiemateriaal aan dit boek ten grondslag, zoveel serieus wetenschappelijk onderzoek, dat het geheel het overdenken zeker waard is. Wanneer je na weer een paar bladzijden denkt, tjonge, nu hebben we het wel gehad, komt er iets wat toch nog weer erger is. Het leek wel de tuin waar we een hek moesten zetten, alhoewel daar gelukkig geen slachtoffers vielen.
Het boek is dus niet voor complotdenkers, maar voor nuchtere Hollanders, die vertrouwen hebben in een democratische regering. Het leert om achter de schermen te denken, omdat je er vaak niet achter kunt kijken.

Vakwerk

Wat is het mooi als mensen met liefde praten over hun vak. Gisteravond merkte ik dat bij de excursie van het Nederlands Dagblad bij drukkerij Rodi. Drukkerij Rodi zit hier vijf minuten vandaan op het industrieterrein Verrijn Stuart. Ondanks het wat onzalige tijdstip van tien uur in de avond, was het een belevenis. Om te zien hoe de krant digitaal binnenkomt, vervolgens op platen wordt gezet en daarna met een snelheid van 45 km/u door de persen raast. Er waren ook een aantal ND-medewerkers bij de rondleiding aanwezig en mooi om te zien hoe ze stonden te glimmen bij een artikel of een gedeelte van een pagina dat er mooi uitspringt. De ‘opmaker’ kon zijn plezier niet op toen hij de achterpagina met de Kids Quiz uit de pers zag rollen en maakte mij nog even attent op een paar bijzonderheden die hij bedacht had. ‘De krant’ levert dus vakwerk en in dat onopvallende gebouw op het industrietrein wordt ook vakwerk geleverd. Mooi om dat eens te zien en mee te maken.

De wekker ging al weer op tijd want er zou een nieuwe gasmeter geplaatst worden. Eigenlijk geen tijd om de krant die ik gisteravond gedrukt zag worden, te lezen. De meterkast moest leeg en buiten werden flinke gaten gegraven. Een nieuwe leiding moest worden gelegd vanuit de straat naar de meterkast en opnieuw zie je vakwerk. De gasfitters waren bijna klaar toen Malte aanbelde. Eindelijk had ik iemand gevonden die het dak van mijn tuinschuurtje kon maken, een echte loodgieter, die weet hoe je met zink om moet gaan! Prachtig is het geworden! Zo mooi dat je eigenlijk een trapje naar boven zou moeten maken, zodat je met mooi weer lekker op het zinken dak kunt genieten van de zon… Malte, afkomstig uit Berlijn, maar al jaren werkzaam in Nederland, is van huis uit een vak-timmerman. Maar omdat er tijdlang geen vraag meer was naar ‘echte’ timmerlui, liep hij met een oudere loodgieter mee en wil nu niet anders meer. “Er is meer dan genoeg werk”, vertelde hij. Opnieuw; mooi vakwerk en vandaar dat het een mooi plekje in mijn blog krijgt. Wanneer het weer droog blijft ga ik binnenkort met een deur aan de gang.

Asielzoeker des Vaderlands

Het stond genoteerd in ‘nog eens te lezen’, het boek van Rodaan Al Galidi. Hij kwam ooit bij ‘De Wereld Draait Door’ langs en ook Adriaan van Dis nodigde hem uit in zijn boekenprogramma. Zijn boek baarde veel opzien en de VPRO liet hem uitgebreid aan het woord in ‘Nooit meer slapen’ (terug te luisteren via YouTube). Vervolgens komen er dan achter weer zoveel andere boeken voorbij… Totdat onze Armeense vriendin zei: “Ik ga oefenen om gek te worden!” Ze bedoelde waarschijnlijk het omgekeerde, want inmiddels werden ze gek van alle bureaucratie en onwetendheid, nadat ze hun verblijfsvergunning hadden gekregen. Er was op een gegeven zelfs een ambtenaar die ze voorhield dat ze in  gebreke waren gebleven, omdat ze de afgelopen periode geen belasting hadden betaald; een ernstig verzuim. Nu hadden ze het laatste halfjaar ook geen enkel inkomen gehad vanuit de overheid. Ze woonden ‘nergens’ en in ieder geval niet in een AZC en ze meldden zich ook niet. Geen verzekering, alleen maar een ‘weekgeld’ van goedwillende vrienden. Geen belasting betaald!
Het deed me herinneren aan het verhaal van Rodaan Al Galidi. Binnen een paar weken stond mijn reservering bij de bibliotheek gereed. Eenmaal begonnen kon ik er niet meer afblijven, wat een bizar en boeiend verslag. Rodaan Al Galidi weet de wereld van de asielzoeker zo treffend neer te zetten, dat je intens meevoelt en tegelijkertijd je ook steeds meer gaat schamen. De schrijver, afgestudeerd bouwkundig ingenieur in Irak, weet zijn observaties en gedachten heel raak te verwoorden. Ik citeer enkele uitspraken uit  het VPRO interview, dan krijg je gelijk een beeld van het boek met de bijzondere titel: “Hoe ik talent voor het leven kreeg’. Op de voorkant van het boek staat een bladzijde uit zijn eerste Nederlandse lessen.
Over hoe IND-ambtenaren omgaan met de verhalen die ze horen van asielzoekers: “Een nette leugen is beter dan een rommelige waarheid.” En toen het ingewikkeld werd met een ondervragende ambtenaar zei deze: “Je bent hier om antwoorden te geven, niet om vragen te stellen.” “Het is anders dan wanneer je oorlog ziet in een Hollywood-film, of dat je de oorlog ìn de oorlog ziet.” Over Nederland: “Alles is geregeld……..” “De oorlog heeft mij gered…, omdat dat niet te vergelijken is. Ze maakte mij sterk.” Rodaan besefte dat er niets ergers was dan oorlog, daar verdwenen andere zaken dan toch bij in het niet. “Europa (vooral Nederland) controleert al haar koffieshops, maar niet haar grenzen.”
In november 2015 was Rodaan te gast bij Podium Witteman. De Componist des Vaderlands, Willem Jeths, had op fragmenten uit gedichten van Rodaan, een koorwerk geschreven. Bij Paul Witteman aan tafel, noemde Rodaan zichzelf toen voor de grap ‘Asielzoeker des Vaderlands’. Een mooi maar ook terechte kwikslag, want zijn werk geeft een bijzondere kijk op het asielvraagstuk en hoe we daar als Nederlanders mee omgaan. En let wel, Rodaan spaart daarbij ook de asielzoeker niet. Ik werd getroffen door het verhaal over dominee Van Munster en zijn drie dames. Deze waarschijnlijk goedbedoelende predikant zorgt er voor dat Rodaan niets van de kerk moet weten, schijnheiligheid is snel doorgeprikt door iemand die niets bezit. Toch blijft Rodaan Jezus wel blijft herkennen als een bijzonder iemand. Dat zet ook aan het denken, hoe we als kerkmensen omgaan met het asielprobleem en mensen die in ons land een menswaardig bestaan denken te vinden. Een boek dat je niet alleen maar moet aanbevelen, maar dat je gewoon moet lezen!

Al lezend moest ik ook regelmatig denken aan het boek dat ik in-las voor de CBB. ‘De wereld achter het hek’ is een boeiend verhaal over bewoners in een vluchtelingenkamp in Australie. Suhbi, de ik-figuur, is geboren in dat asielzoekers-kamp. Samen met zijn moeder en zusje zijn ze gevlucht om dat ze als Rohingya in hun eigen land, Myanmar, gepest, getreiterd en vervolgd worden. Van binnenuit vertelt Subhi over wat hij meemaakt. Dit boek van de Australische schrijfster Zana Fraillon is wel vergeleken met ‘De jongen in de gestreepte pyjama’. Maar naar mijn idee is dat geen goede vergelijking. Dat laatste boek heeft als manco dat de fantasie daar heel erg is doorgeslagen. ‘De wereld achter het hek’ is een roman, waar humor in zit, maar ook de wrede werkelijkheid waar asielzoekers mee te maken krijgen laat zien. Zana Fraillon was geschokt toen ze de verhalen over de vluchtelingen hoorde, die jarenlang zaten opgesloten. Gewoon in haar eigen beschaafde land. Het inspireerde haar tot het schrijven van dit boek.
Het gekke is dat de Engelse titel niet letterlijk is vertaald.  ‘The bone sparrow’ is toch een prachtige titel, waarom is zo’n titel niet goed om te zetten in het het Nederlands? En ik kan er niets aan doen, het blauwe omslagontwerp is toch ook veel spannender?
Tot slot, ‘De wereld achter het hek’ wordt aangeprezen als jeugdroman, terecht! Laat jongeren dit maar lezen, maar het is ook een boek, voor als je je geen jongere meer voelt. En wordt lezen moeilijker, omdat je ogen je in de steek laten, dan kun je het aanvragen via de site van PASSEND LEZEN!

Afdalen

De prachtige Gertrudiskapel in Utrecht, een voormalige RK schuilkerk, waar de Groenlezing werd gehouden.

“Ik heb hier niets mee!” Zo ongeveer zei een medebezoeker het. Hij stond aan een tafeltje naast mij, het was pauze na een zeer boeiende Groenlezing door professor dr. Gabriël Anthonio. Ik voelde mijzelf een beetje pissig worden van binnen, maar had geen zin om te reageren. Hij gaat vast wel een gedegen en kritische vraag stellen na de pauze, dacht ik. Ondertussen probeerde ik uit te leggen aan een paar studenten uit Wageningen wat ik zo goed vond aan de lezing van Anthonio. Ik had er namelijk heel veel aan; het ging over meer verbinding maken tussen leiderschap en de burger en wat er leeft in de samenleving. Het ging ook over welke richting het Evangelie geeft, gewoon voor de dagelijkse praktijk en ook voor de wetenschap. Ook het doel van onderwijs kwam aan de orde. Allemaal onderwerpen die me na aan het hart liggen. Professor Anthonio maakte over deze onderwerpen zeer behartigenswaardige opmerkingen en dat beredeneerd vanuit een verhaal over Jezus van Nazareth. De evangelist Johannes vertelt dat Jezus na de bruiloft te Kana afdaalt naar Kafarnaüm en daar zijn hoofdkwartier op slaat. Deze plaats aan het meer van Galilea was een handelsstad, met rijk en arm en een afdeling van het Romeinse leger en daar vormt hij zijn leerlingen; midden in de samenleving. De oproep van professor Anthonio was dan ook om af te dalen, in navolging van Jezus. Misschien zat daar wel de moeite van de kritische medebezoeker, zo’n bijbelverhaal gebruiken en toepassen op je eigen leven… Ooit leerde ik op de gereformeerde pedagogische academie dat dat ‘exemplarisch preken’ heette en afkeurenswaardig was in gereformeerde kring; de tijden veranderen.
Maar mij sprak het aan, bijvoorbeeld waar het ging om de formele afstand van de overheid en de vervreemding die er door ontstaat. Ik moest gelijk denken aan ons bezoek aan de officier van Justitie. Maar ook aan het pleit van David Van Reybrouck voor een ander politiek bestuurssysteem. Niet voor niets verwees Anthonio naar Aristoteles en zijn ideeën over de staat en het doel van onderwijs. Aristoteles was niet alleen voor het systeem van loten, waar het gaat om bestuurders van de samenleving, maar zei ook dat het onderwijs bedoelt is om burgers te vormen. Wanneer je dat laatste doet, draagt dat en beschermt dat de democratie! Onderwijs is dus vormen, dat is een groot en breed begrip, terwijl het vandaag de daag vaak versmalt tot het vergaren van kennis om later een zo goed mogelijke baan te krijgen.
Na het kopje koffie kwamen de krenten in de pap aan de orde. De lezing was duidelijk en inspirerend, maar nu de politieke werkelijkheid. In zijn zeer verhelderende antwoorden gaf Anthonio nog een aantal mooi statements weg:
> We kunnen heel veel wetten en regels in ons bestel afschaffen.
> Leg verantwoordelijkheid veel meer lokaal.
> Wanneer er angst is voor de Islam, bespreek dat, probeer te ontdekken wat die angst is. Ook hier weer afdalen…
> De ander, die anders denkt, moet geen object blijven.
> Kwetsbaarheid is belangrijk voor een gelukkig leven. En.. ga ook op zoek naar de angst en kwetsbaarheid bij jezelf.
> En tot slot wel een hele heldere: leefwereld en systeem moeten veel meer op één niveau. (De partijen in de Tweede Kamer die straks een regering gaan vormen, zouden dit tot één van hun speerpunten moeten maken, denk ik dan.)

Groenlezing: de door de Groen van Prinsterer Stichting (wetenschappelijk instituut van de CU) jaarlijks georganiseerde lezing.

Hoog tijd dat de boel op de schop gaat

Afgelopen weken kreeg ik nog weinig medestanders voor mijn idee om politieke partijen en het parlementaire stelsel zoals we het nu hebben af te schaffen.  Logisch want het voorstel om de hele boel op de schop te nemen, waar het onze democratie betreft, is nogal verstrekkend. Maar naar mijn mening moet er wel echt iets gebeuren. Hoe meer ik er op let en dan met in het achterhoofd de gedachte, dat het echt anders kan, verbaas ik me meer en meer over hoe het nu gaat. Voorbeeld: kijk naar het hele Brexit verhaal. Zou dat zo gegaan zijn als in het Verenigd Koninkrijk een democratie op basis van loting zou zijn geweest? No way, geen sprake van; men had zich wel duizendmaal bedacht. Ik vertrouw echt niet alleen maar op de goedheid van de mens. Maar wel, dat wanneer groepen en mensen onderling geargumenteerd met elkaar in gesprek gaan, de uitkomst er anders uit gaan zien.
Een voorbeeld voor ons eigen land kan misschien ook wel verhelderend werken. Neem een voorstel wat nu op de tafel ligt van de formatie. Een willekeurig onderwerp; ‘afschaffen eigen risico in de zorg’. In het LOOT systeem zou de Agenda Council dat op het agenda kunnen zetten. Zij kan misschien ook al vast aangeven wat de problematiek in houdt en waarom een en ander gewijzigd moet worden. Vervolgens gaan er Interest Panels mee aan de slag. In de overzichten kun je zien dat deze groepen niet groter zijn dan 12 personen, die zich vrijwillig hebben aangemeld. Dat kunnen ook belanggroepen zijn, verpleegsters, groepen specialisten, verzekeringen, enzovoort. In de volgende ronde (tot nu toe heeft dus bij wijze van spreken elke burger zijn zegje kunnen doen), gaan in de Review Panels de verschillende voorstellen onder loep en zij komen met wetsvoorstellen. Aangezien de RP’s geloot worden uit vrijwilligers is er ook hier weer sprake van directe volksvertegenwoordigers. Experts en ambtenaren denken mee over het voorstel en geven de technische input, maar zonder politieke alding. Uiteindelijk komt het wetsvoorstel in de Policy Jury. Dan wordt het ja of nee. In alle openheid is er dan al vele malen over vergaderd, iedereen die wilde heeft op een of andere manier zijn punt kunnen inbrengen en ook de krant heeft er uitgebreid over kunnen schrijven en allerlei programma’s op tv hebben er uitgebreid bij stil kunnen staan.
Nu, vandaag, is het zo georganiseerd dat een groepje onderhandelaars het uitonderhandelen. Er komt misschien weer een poldercompromis en daar moet de samenleving het mee doen. Waar heeft de gemiddelde burger nu zijn verhaal kunnen laten horen? Tja, een enkeling op een ledenvergadering van een politieke partij… en toen? Toen kwam het in een partijprogramma, het werd een breekpunt (zie het verhaal van de SP) en zo staat een grote groep gelijk buiten spel. Het kan dus echt anders. Je kunt namelijk allerlei zaken en politieke kwesties zo behandelen, grote groepen mee laten denken en praten en ze serieus nemen. Ga op deze manier maar eens kijken naar de afhandeling van de gevolgen van de ‘aardbevingen’ in Groningen. Nu voelen grote groepen mensen zich finaal buiten spel gezet en niet gehoord. En de zogenaamd onafhankelijke meneer Hans Alders, moet nog steeds aan de leiband van Den Haag beslissingen gaan nemen. Wanneer deze kwestie op het agenda staat, geef dan het woord aan de Interest Panels. Honderden gedupeerde Groningers zullen zich melden en input kunnen leveren, maar bijvoorbeeld ook de NAM. Natuurlijk wordt het hele verhaal vervolgens weer geëvalueerd in de Review Panels, maar ook daar kunnen belanghebbenden in geloot worden.
Ga op deze manier eens kijken naar alle schermutselingen in het formatieproces, dan bekruipt je toch iedere keer het gevoel dat het anders moet! De bevolking staat echt buitenspel en we laten het zogenaamd over aan de gekozenen. Maar er zitten maar 8 van de 150 Kamerleden aan tafel! Logisch dat grote groepen zich straks weer buitenspel gezet voelen. En dat laatste is zeer ongezond!

 

WAAROM NOG VERKIEZINGEN?

Misschien ligt het aan de temperatuur op ons vakantieadres, inmiddels boven de 30°. Strakblauwe lucht met hier en daar landinwaarts nog wat veegwolkjes. Hier in Puerto de Mogan lijkt niemand zich druk te maken over de politiek in Nederland. Drommen pensionado’s vanuit diverse Europese landen slenteren hier vandaag over de weekmarkt. Geen kraampjes echter voor D’66, CDA, Groen Links, CU of PvdA. Ook Henk Krol liet zijn gezicht op deze markt niet zien, alhoewel er een flink kiezerspotentieel voor hem rondliep.
Wij zijn zo alert geweest om onze stem op de 15e uit te laten brengen door een lieve broeder en zuster die bij ons om de hoek van wonen. Voor het bovenraam heb ik de partijposter opgehangen, dus ze weten waar ze voor ons op ‘moeten’ stemmen. Vorig jaar heb ik nog gesolliciteerd als Tweede Kamerlid, maar na een goed gesprek bleek dat er van mijn expertise al genoeg in huis was. Had mij trouwens een zeer aantrekkelijke job geleken. Maar ach, misschien had de partijdiscipline me uiteindelijk wel opgebroken en had ik alleen verder gemoeten… Ik ben nu eenmaal niet van de middelmaat en het al te volgzame.
Gisteren, terwijl de rest van het reisgezelschap aan het strand lag, heb ik op het dakterras met uitzicht op de Oceaan, het boekje over verkiezingen van David Van Reybrouck uitgelezen. TEGEN VERKIEZINGEN is een essayistisch pamflet dat in het kort de ontstaansgeschiedenis van onze hedendaagse manier van het samenstellen van een volksvertegenwoordiging behandelt. Naar mijn idee toont Van Reybrouck aan, dat ons huidige systeem van verkiezingen totaal achterhaald is. Ik ga dat hier verder niet uitleggen, want het boekje ligt voor 10 euro in de boekhandel. Laat u maar gewoon overtuigen door wat deze Vlaamse schrijver te berde brengt. Ronduit geweldig zijn de verhelderende schema’s op pagina 44-46. Die zijn zo helder, dat je ook gelijk wilt weten wat de oplossingen zijn die Van Reybrouck aandraagt, voor wat hij noemt het Democratisch Vermoeidheidssyndroom.
Van Reybrouck grijpt voor zijn oplossing terug op een systeem van ongeveer 2500 jaar oud. Op pagina 65 staat opnieuw een goed en verhelderend schema. Het geeft prachtig weer hoe de Atheense democratie uitstekend werkte in de 5e  en 4e eeuw voor Christus. Dat systeem berustte vrijwel geheel op loting. Jawel…. loting! Niks geen partijmannetjes in blauwe pakken die de dienst uit maken. Niks geen verkiezing van een partijleider waarbij de verliezer met zijn staart tussen de benen het politieke toneel moet verlaten. Gewoon loten; niets is eenvoudiger en democratischer vonden de Atheners. Van Reybrouck legt uit dat dit systeem ook voor vandaag een veel betere oplossing biedt dan hoe we het nu doen. Want ook na 15 maart kennen we, hoe vermakelijk de campagne en de peilingen ook zijn, alleen maar verliezers. De stemmers op Geert Wilders zullen gaan merken dat zijn getwitter niet leidt tot een premierschap, niks geen rigoureuze veranderingen voor het land. Wilders zal gewoon weer onderuitgezakt gaan plaatsnemen in zijn Tweede Kamerzetel en die alleen verlaten voor een forse uitlating in de interruptiemicrofoon om met zijn zogenaamde ‘straattaal’ de aandacht op zich te vestigen. Maar veel uitmaken zal het niet.
En de niet-Wildersstemmers zullen merken dat hun partijvoorkeur, met de daarbij behorende ideeën en slogans langzaam verwateren in een maandenlang steekspel, dat formatie heet. Dit gegeven zal misschien nog wel grotere gevolgen hebben, want die kiezers begrijpen van al die spelletjes en achterkamertjesgesprekken er niets meer van, en keren Den Haag de rug toe. Uiteindelijk zal er wel weer een grijnzende Rutte op het bordes staan met Zijne Majesteit, met daaromheen zeer goed willende ministers, maar allemaal gebonden aan een tot in de puntjes nauwkeurig beschreven regeerakkoord. Immers hoe meer partijen er straks mee doen aan een regering, hoe meer je van te voren moet afspreken en vastleggen. Dat heeft weer als desastreus gevolg dat de Tweede Kamer het nakijken heeft en hooguit hier en daar nog een kleine bijstelling kan bewerkstelligen. De kiezer die dan nog niet afgehaakt is, voelt zich weer bedrogen en zal over vier jaar wel weer een andere partij stemmen. De conclusie kan dan ook niet anders zijn, met Van Reybrouck, dat ons systeem niet werkt en het kiezersvolk eigenlijk buiten spel zet.
Daarom alleen al had het me leuk geleken om vanuit mijn eigen partij te pleiten voor een andere opzet. En misschien moeten we daarvoor werkelijk tweeëneenhalf millennium terug. Gewoon loten uit alle, nu geregistreerde kiezers. En hoe je dat evenredig doet, daar zijn al voorbeelden genoeg van in de wereld. En die voorbeelden, nu vaak nog op kleine schaal, laten zien dat het kan. Dat het kan, en ook alle voordelen in zich heeft, waar er nu zoveel nadelen aan het huidige systeem zitten. Denk maar aan de G500 bijeenkomsten die in sommige steden al zijn georganiseerd. Ik persoonlijk ben een groot voorstander van christelijke politiek en steek dat ook niet onder stoelen of banken. Maar in de huidige setting kan ik als individu nauwelijks iets betekenen, evenals de meeste van de 17 miljoen Nederlanders. Meepraten, meedenken, meediscussiëren en ook je christen zijn daarin niet achterwege laten, ik zou de uitdaging aangaan wanneer ik geloot werd.

Beschaving

IMG_2447In de Rode Hoed, ooit Remonstrantse schuilkerk, vond een debat plaats over ‘beschaving’. En de sprekers waren zo aansprekend, dat een heerlijke koude maandagavond fietstocht naar de Keizersgracht aanlokkelijk was. De hoofdspreker was professor James Kennedy, met zijn kenmerkende Amerikaanse accent, zijn blik als min of meer buitenstaander is vaak zo verhelderend, dat ook mede debaters daar vaak van onder de indruk zijn. Het aantal bezette stoelen viel wat tegen, nog net geen 70. Kennedy geeft aan dat beschaving vooral gaat over verworvenheden. In 1950 werd aan elke Nederlander die 23 werd een boekje uitgereikt met de pakkende titel “Burgerschap en Burgerzin”. Er waren vier pijlers onder die twee begrippen volgens de sociaaldemocratische schrijvers: het christendom, de gemeenschapszin, vrede en ook vrijheid. En men constateerde toen al dat een steeds groter wordend individualisme een gevaar vormde voor onze huidige beschaving, zoals beschreven in “Burgerschap en Burgerzin”. Later, in de jaren 60 en 70 werd het toch meer ‘moet je zelf weten’. En net voor de eeuwwisseling werd het steeds meer dat ‘onze’ beschaving moet worden verdedigd vanwege de mondialisering. We moesten ons weer beter gaan gedragen. En Rutte zegt vandaag, als je je niet gedraagt; wegwezen. Wat dan ook maar de algemene norm mag zijn…
IMG_2446Volgens Kennedy moeten we duidelijk erkennen dat beschaving geworteld is in een eeuwenlang proces. Kennis nemen van en omgaan met verschillen is heel belangrijk, want dat heeft immers vrijheid, zorgzaamheid en ondernemerschap in Nederland mogelijk gemaakt. Je moet wel historisch denken. Maar, het is geen gesloten canon. Beschaving is een streven waar we ook in de toekomst aan moeten en blijven werken. En Kennedy waarschuwde ons, het zal ook moeilijk zijn om het te behouden zoals het nu is! We hebben veel ‘civility’ nog, nog het best te vertalen met wellevendheid.
Helaas kwam er vervolgens in de discussie niets nieuws naar voren. De rector van de PThU, mevrouw Mechteld Jansen, wist niets toe te voegen, ook de in Afghanistan geboren rapper Massih Hutak was het volledig eens met de professor en bracht aan het eind nog een mooie tekst rap ten gehore. Het meest stellig was nog Arend Jan Boekestijn met zijn rechtsstaat. Alleen de rechtsstaat is maatgevend volgens hem; je mag alles zeggen en roeptoeteren, als je het maar niet omzet in daden. Helaas moest hij ook toegegeven dat je het nooit helemaal zeker weet. Inmiddels zit hij namelijk op een bijbelclubje met Segers en van den Brink, dus ook Arend Jan Boekestijn is bijna onder de profeten.
Helaas deze avond alleen maar negatieve uitlatingen over de SGP, die naar het idee van de buitenstaander nog steeds een soort theocratie voorstaat. Waarom daar zo negatief op reageren? Niets over het onbeschaafde en onwellevende gedrag van de PVV en zijn partijleider. Waar echte beschaving op gegrond zou moeten zijn, werd uiteindelijk in een zevental uitspraken samengevat. Blijkbaar is praten over beschaving meestal gemakkelijker dan het ook werkelijk doen. Op de oproep van rapper Massih om alle wijken in Nederland te mengen met elke denkbare groep die er maar is, kwam van de mede debaters geen enkele reactie.

met respect

beatrice de graafAl jaren ben ik een fervent kijker van De Wereld Draait Door. Simpelweg omdat het uitstekend in elkaar is gezet, goed wordt gepresenteerd, maar ook een mooi inkijkje geeft hoe seculier Nederland in elkaar steekt. Een soort thermometer wat mij betreft. Zo langzamerhand mogen ze wel eens weer wat kleine vernieuwingen gaan toepassen, maar geen idee of men luistert naar kijker Roel. Regelmatig zitten er gasten aan tafel die ook echt iets te zeggen hebben. Mijn favoriet is wat dat betreft hoogleraar Beatrice de Graaf. Zij bekleedt de leerstoel “History of International Relations & Global Governance” binnen het strategisch thema “Instituties”, aan de Universiteit van Utrecht. Bij DWDD treedt ze zo nu en dan op als terrorisme expert. Afgelopen vrijdag zat ze na maanden afwezigheid weer aan tafel. Wat volgde was een boeiend betoog over de ontwikkelingen rond de aanslagen gepleegd door IS.

Beatrice schroomde niet om een een nog eens het fragment te laten zien waarin bondskanselier Angela Merkel haar landgenoten er op wees dat je gewoon naar de kerk als christen, zodat je toegerust het gesprek met moslims kunt aangaan en tegelijkertijd ook een wapen is tegen angst. Lees de Bijbel maar, zei Merkel.  Mooi, vond ik, hoe Beatrice dat ook vertaalde naar de Nederlandse situatie. Ook hier gaan nog steeds mensen op zondag naar de kerk; en er is niets mis om je daar bij aan te sluiten. Eerst had ze al een ander fragment met daarin de koning van Marokko, die zijn volgelingen (maar impliciet alle moslims) om vredelievend te zijn en zich niet in te laten met IS. Respect dus voor het duidelijke statement van mevrouw Beatrice de Graaf, eerlijk uitkomen voor je eigen overtuiging en daar niet om heen draaien. Naast haar vakmanschap met betrekking tot terrorisme stak ze ook de christelijke kijker een hart onder de riem.  Daarmee ook aan de tafel van DWDD respect afdwingend. Waarvan akte. Het fragment is terug te zien, wanneer je de volgende link gebruikt: Beatrice de Graaf in DWDD.

Een woord een woord

een woord een woordEen + en een –, het stoorde me. Mijn krant schrijft een recensie over een boek dat ik met plezier en bewondering heb gelezen. Wat mij betreft hadden er 5 plussen onder gestaan en geen enkele min. Extra reden om uit te leggen waarom ik zo aansla op het artikel van Herman Veenhof in het ND.
Het laatste boek van schrijver/journalist Frank Westerman heeft de prachtige titel ‘Een woord een woord’. In de proloog van dit boek zet Westerman gelijk neer wat de lijn is van zijn verhaal; de geschiedenis van de treinkapingen in de jaren 70 van de vorige eeuw. Door de treinkapingen vestigden jonge Zuid-Molukkers opnieuw de aandacht op een gevoelige misstand in de omgang van de Nederlandse politiek met deze bevolkingsgroep. Westerman heeft het allemaal als jongetje, opgroeiend in Assen, van dichtbij meegemaakt. Een handenarbeid leraar die uiteindelijk treinkaper werd en gepantserde voertuigen bij hem in de straat.
Diezelfde jaren 70 was ik al wat ouder. In december 1975 (de 1e kaping, bij Wijster) zat ik in mijn eerste jaar van de Pedagogische Academie. In mei/juni 1977 (de 2e kaping, bij de Punt en de gijzeling in Bovensmilde van een lagere school) zat ik aan het eind van het tweede jaar. We maakten het van dichtbij, maar tegelijkertijd ook weer van veraf mee. Ik las er over, we gingen bidden voor de PA studente die in de trein zat. Ook ik was de mening toegedaan dat Nederland een forse schuld had ten opzichte van de Ambonezen. Dat laatste was de benaming die we in die dagen veel gebruikten. Ook in Hoogeveen hadden we een Ambonezenwijk. En de voormalige synagoge aan de Schutstraat werd ook verhuurd aan een Molukse kerk. Na de eerste treinkapingen hebben we als GPJC (de jongerenafdeling van het GPV) zelfs contacten gelegd en een keer een uitgebreide informatieavond belegd in een zaaltje achter de kerk. Achteraf bezien werd dat meer een publicitaire strijd tussen de aanhang van de RMS van ir. Manusama en de aanhangers van “generaal” Tamaela (deze laatste had zich ook opgeworpen als RMS president). Nog jarenlang kreeg ik maandelijks het blad van de stichting Door De Eeuwen Trouw door de brievenbus. Mijn mening in die tijd zal trouwens ook flink gevormd zijn door het Gereformeerd Gezinsblad. Deze krant vertolkte meestal de mening van het Gereformeerd Politiek Verbond, de enige partij die in de Tweede Kamer op kwam voor het streven van een vrije republiek voor de Zuid-Molukkers.

de trein die bij De Punt was gekaapt
de trein die bij De Punt was gekaapt

Westerman zet het in zijn laatste boek goed uiteen. En tegelijkertijd probeert hij de motieven van de jonge Zuid-Molukkers te doorgronden. Jonge mensen die met de Bijbel (Het Woord) in de hand tot deze acties kwamen. Woorden, ook bijbelse woorden, deden er toe in hun handelen. Vervolgens zet de schrijver het verhaal over een vrije Molukse republiek in een groter kader. Hoe moet je deze acties tegemoet treden?  Probeer je ‘terroristen’ met woorden te overreden? Niet voor niets geeft Westerman zo veel aandacht aan de betrokken onderhandelaars bij de kapingen. Beide waren psychiater en wisten vanuit hun vakgebied dat woorden er wel degelijk toe doen. En bij de eerste kaping was het ook min of meer opgelost met woorden. Vanuit die positie is het ook niet zo gek dat Westerman een cursus onderhandelen gaat volgen in Ossendrecht. Daarmee ook tegelijk toegevend hoe lastig en moeilijk het is om mensen die zo vast zitten in hun eigen verhaal en mening, te laten merken dat je werkelijk hun woorden hoort en dat er ook nog een weerwoord is te geven. Regelmatig heb ik bij dit boek even extra moeten ademhalen. De woorden spatten soms van de pagina’s af en zetten aan tot reflectie, ook op je eigen woorden en handelen. Het is niet voor niets dat Westerman ook andere terreuracties in dit boek aan de orde stelt. Daarbij laat hij zien wat de effecten zijn als de overheid niet meer bereid is om woorden te gebruiken en levens te redden, maar alleen de wapens laat spreken.
Enkele weken geleden stak een verwarde man een leegstaand pand in de fik. Het gebeurde in Amsterdam en Het Parool berichtte er later uitgebreid over. De verwarde man klom op de steigers rond het gebouw, al schreeuwend. De politie kwam te laat omdat het volgens de protocollen moest werken en goed bewapend ter plekke moest zijn. Tussen de regels door las je het onbegrip van de verslaggever en de ooggetuige. Was met de juiste woorden een sprong naar beneden te voorkomen geweest? Dat is ook de intrigerende vraag die Westerman opwerpt. Daarnaast vraagt hij ook aandacht voor de ontstaansgeschiedenis van het geweld. Niet voor niets heet dit boek ‘Een woord een woord’. Het hele gezegde is; een man een man, een woord een woord. Dat hele gezegde toepassen is prachtig natuurlijk. Maar het geeft tegelijkertijd de worsteling weer, moet je tegenover terroristen je woord houden? Ook in Westermans boek komt deze vraag aan de orde. En de rol van de overheid is in dit verband niet te onderschatten. De Molukkers voelden zich verraden door de overheid en hadden daar ook alle reden toe.
Het vorige boek van Westerman ‘De slag om Srebrenica’ daagde ook al uit om na te denken over de rol van de overheid. Westerman legde ook daar de vinger op de zere plek en grote woorden van ministers en kolonels kwamen opnieuw niet ongeschonden uit de strijd. Met dit boek is er opnieuw een bijzonder boek toegevoegd aan het oeuvre van Westerman. Een woord, een woord; een waardige opvolger van ‘Stikvallei’ (waarin verhalen en woorden ook centraal stonden) en het definitieve boek over Srebrenica. In het ND vond Herman Veenhof dat Westerman geen recept had tegen religieus terrorisme. Deze uitspraak is mij te negatief. Westerman legt wel degelijk uit dat je religieus terrorisme moet bestrijden door de religie van de ander heel goed te bestuderen, dit in navolging van een Franse wetenschapper. Toon aan tegenover de terrorist die zich geïnspireerd voelt door de Koran, dat hij het werkelijk bij het verkeerde eind heeft. Serieuze christenen kunnen toch ook uitleggen dat de kruisvaarders met hun “God wil het” bij het verkeerde eind hadden en dat Luther met zijn ‘Jodenhaat’ de Bijbel verkeerd interpreteerde?

+ mooi geschreven verhalen, waarbij de persoonlijke geschiedenis verweven wordt met de ‘echte wereld’
+ de schrijver durft eerlijk te benoemen dat een bijzondere bevolkingsgroep onrecht is aangedaan
+ het laat goed uitkomen dat de ene onderhandelaar, de andere niet is (Havinga versus Mulder)
+ de niets ontzeggende en keiharde politiek van Poetin wordt aan de kaak gesteld
+ er staan geen foto’s in dit boek, het woord moet het doen
+ ik denk dat Westerman veel voelt voor theedrinken (Beatrice de Graaf, Job Cohen), maar ook beseft dat de overheid het zwaard niet tevergeefs draagt
+ ‘in het verleden ligt het heden, in het nu wat worden zal’, een uitspraak van Groen van Prinsterer (in mijn PA tijd geleerd van geschiedenisdocent Arjo Vanderjagt), Westerman maakt deze uitspraak waar in zijn boek

Bij de literatuurverwijzingen staat een boek genoemd van Janneke Wiegers, ‘Dit is een kaping’. (Geen Wiggers dus!) Wanneer je haar naam googelt, zijn een paar bijzonder interviews terug te zien. Ze vertelt daarin over haar ervaringen in de trein bij De Punt. Janneke zat bij ons op de PA aan de Hereweg en was de boven genoemde PA studente.  Haar vader werkte bij de provincie Drenthe en kreeg later ook nog te maken met een terreuractie in het provinciehuis, maar kon op tijd ontsnappen.  (13 maart 1978)