Oproep om te blijven
“Maar Ajax hield stand, op deze wonderlijke en ook melancholische trip, het feest dat nog maar een paar wedstrijden duurt alvorens het elftal uit elkaar zal vallen. Willem II in de bekerfinale, Spurs thuis, FC Utrecht en De Graafschap in de competitie. En dan, misschien, de apotheose, op 1 juni in Madrid. De finale van de Champions League. Tot dan tikt klokwerk Ajax door.” (Willem Vissers op 1 mei in de Volkskrant)
Het was weer genieten dinsdagavond, Ajax speelde deze keer in Londen. De vorige keer dat het een Europese wedstrijd speelde was op de avond dat we hier het huisconcert hadden; ‘Volk om een vreemd verhaal’. Toen de muzikanten hun spullen hadden gepakt, had buurman Aland al even stiekem op zijn telefoon gekeken wat de stand was, “1 -1!” Even later volgden we met een groepje buren ingespannen het laatste kwartier van Juventes – Ajax. Gevatte commentaren vlogen door de kamer, maar de ‘godenzonen’ trokken zich er niets van aan en wonnen met wonderschoon voetbal.
Na zo’n prachtige wedstrijd is het leuk om de commentaren in de dagbladen even door te snuffelen. Willem Vissers van de Volkskrant sla ik dan niet over, in prachtige bloemrijke taal weet hij de emoties van de wedstrijd weer boven te halen. Maar zoals ook andere voetbalcommentatoren, gaat ook Vissers er van uit dat het huidige elftal (er staan 30 spelers op de lijst trouwens, bron Wikipedia), zal bezwijken voor het ‘grote geld’. En het gekke is dat niemand daar ingewikkeld of moeilijk over doet. Nergens heb ik een paginagroot artikel gezien, of een voetbalprogramma op tv voorbij zien komen, waarin er voor gepleit wordt om de huidige spelers de komende jaren in Amsterdam te houden. Werkbare oplossingen om de ‘voetbalslavernij’ terug te dringen, ik kom ze nog niet tegen. De huidige ‘selectie’ bestaat uit 16 allochtonen en 14 autochtonen. De laatste zijn dus zelfs een minderheid. De 16 niet in Nederland geboren spelers, komen trouwens voor de helft niet uit Europa, het zijn gastarbeiders uit Kameroen, Marokko, Argentinië, Brazilië en Burkina Faso. Ook over dat gegeven hoor ik nauwelijks iemand klagen. Terwijl er in Amsterdam honderden jongens uit vooral Afrika rondzwerven zonder een officiële status, stromen bij deze gastarbeiders/voetbalslaven de miljoenen binnen en hoeven ze zich geen enkele zorgen te maken over hun status. De laatsten zijn dan wel begiftigd met een bijzonder voetbaltalent, maar vreemd blijft het naar mijn idee. De kenners en betweters zullen natuurlijk argumenteren dat het een kwestie van vraag en aanbod is, ieders persoonlijke keus toch? Wanneer Matthijs van Nieuwkerk niet genoeg betaald krijgt, is men bang dat hij vertrekt naar de ‘commerciëlen’ zegt het radiojournaal. Net alsof van Nieuwkerk dat zou willen. Die wil toch helemaal niet aan de slag bij RTL of SBS6? Hij heeft vast al een mooie auto, een leuk pandje aan de grachten voor de doordeweeks en een rustieke boerderij in de Achterhoek; genoeg is toch genoeg?
Naar mijn idee mogen er best een paar voetballers van buiten worden aangetrokken, maar beperk dat. Een quotum van vijf op de hele selectie? En per wedstrijd niet meer dan twee of drie ‘buitenlanders’ in de basis? Zouden we dat niet kunnen regelen voor alle Europese voetballanden? Een beetje eigenheid is zo gek toch niet? Dat zal ook een flink stuk oneerlijke concurrentie tussen de grotere clubs terugdringen. Gaat dat laatste niet lukken, dan zou het ook gewoon verboden kunnen worden. In een vertegenwoordigend team van een Nederlandse club, alleen spelers opstellen met een Nederlands paspoort. Kijk, dan is het ook niet meer interessant voor een Arabische sjeik, een Russische oliemiljonair of een Chinese ceo om in Europa een voetbalclub te kopen. Dan ontstaat er een veel eerlijker concurrentie tussen topclubs, opleiding en een goede training worden dan veel meer bepalend wie uiteindelijk de sterkste is. Waarom moet een voetballer van net twintig bij een Spaanse club zeventien en een half miljoen gaan verdienen? Een Zuid-Afrikaanse atlete moet medicijnen gaan slikken omdat haar lichaam toevallig teveel testosteron aanmaakt; ‘oneerlijke concurrentie’ bepalen machtige sport-bobo’s. Caster Semenya wordt hierdoor op een bizarre manier gediscrimineerd, maar het gebeurt wel en haar collega’s vertikken het bijna allemaal om te protesteren. Maar de strijd tussen Ajax en andere topclubs is wel degelijk een zaak van oneerlijk concurrentie en niet een gegeven waar niets aan te doen is. Het is toch gewoon oneerlijke concurrentie als een club in Spanje honderden miljoenen in kas heeft terwijl een club in België of Nederland het met een fractie daarvan moet doen?
Wanneer het niet lukt om genoemde regels aan te passen, zouden we natuurlijk ook gewoon een beroep op de huidige spelers kunnen doen om te blijven. Ze horen nu al bij een topclub, waarom zou je dan willen veranderen? Waarom zouden Matthijs, Dani, Jurgen, Donny en Noa, om maar wat namen te noemen, weg moeten en hun heil zoeken bij een miljoenenclub in Duitsland, Engeland of Spanje? Hoeveel van die vertrekkende voetballers zijn door de jaren heen niet verdwenen in de anonimiteit en heimwee; ondanks de bakken met geld die ze verdienden? Gewoon een boerderijtje kopen in de Achterhoek of een leuk grachtenpandje en de rest geef je weg aan een goed doel. Een ontspannen vakantie naar Manchester, Madrid of Liverpool kunen ze met hun Ajax-salaris toch makkelijk betalen?
Toen Harm nog in een fietszitje voor op de fiets kon, fietste ik wel eens met hem langs de Middenweg. Op een dag was Ajax op het veld voor stadion “de Meer” aan het trainen onder leiding van Aad de Mos. Later konden we in ieder geval vertellen dat we Johan Cruijff nog hadden zien trainen, alhoewel Harm zich dat helaas niet kon herinneren, najaar 1983 denk ik. Niet veel later verdween Cruijff naar Feyenoord vanwege het geld, ook toen speelde dat al een rol. Verlosser Cruijff was sowieso in die tijd geen beste boekhouder en lang werd zijn gang naar Rotterdam als hoogverraad bestempeld. Waarom is het dan geen verraad als nu een speler vertrekt naar een concurrerende club? Helaas is de commercie en het grootverdienen te ver doorgeslagen en Amsterdamse supporters kunnen daar weinig aan doen, nou ja een boycot misschien?
Een week geleden zette ik ‘de laatste Jan Brokken’ in de boekenkast. Het indrukwekkende verhaal over ‘consul’ Jan Zwartendijk in Litouwen, ik schreef er al eerder over. Het is een aaneenschakeling van zulke onwaarschijnlijk bijzondere gebeurtenissen, dat je het nauwelijks vanuit ons perspectief kunt begrijpen. De moed die mensen opbrachten om Joodse vluchtelingen te helpen zodat ze op die manier een gewisse dood in de gaskamers ontliepen… En dat op een moment dat er nog nauwelijks iets over de massavernietiging bekend was. Brokken laat goed uitkomen hoe bizar het was dat Zwartendijk er na de oorlog voor op zijn kop kreeg van het Ministerie. Plaatsvervangende schaamte bekruipt je als je leest hoe Zwartendijk daar onder gebukt ging. Gelukkig heeft Brokken na eindeloos speuren ontdekt dat duizenden Joden door Zwartendijk zijn gered! Postuum werd hij dan ook ‘een rechtvaardige onder de volken’.
Afgelopen donderdagmiddag promoveerde er aan de VU een gereformeerde dominee (C.C. den Hertog predikant van de samenwerkingsgemeente CGKV van Nijmegen). Ik kwam een berichtje erover tegen in het blad ‘Onderweg’ en noteerde de datum in mijn agenda; een promotie over dr. Jan Koopmans. Het was de naam van Jan Koopmans die mij triggerde. In de herdenkingsbundel van 25 jaar ‘dr. M.B. van ’t Veerschool’ zoek ik de bladzijde waar zijn naam staat. In augustus 1981 betrok de van ‘t Veerschool, waar ik toen drie jaar werkte, een ‘nieuw’ gebouw. Het oude gebouw tegenover voormalig station Sloterdijk schoof langzaam de bouwput van een nieuw kantoorgebouw in en wij moesten dus verkassen. Aan de Slotermeerlaan kwam het gebouw van de Hervormde Schoolvereniging vrij. De ‘dr. J. Koopmansschool’ had te weinig leerlingen en ging op de in ‘Noordmansschool’. De naam van de dr. Koopmans verdween en inmiddels is ook de naam van dr. M.B. van ’t Veer niet meer verbonden aan een school. Ze hadden gemeen dat ze beide stierven in WOII. Ik heb geen idee of hervormde en gereformeerde predikanten in die tijd enig contact hadden, ook al woonden en werkten ze beiden in Amsterdam. Beiden predikanten liggen trouwens begraven op Zorgvlied. Als leerkrachten hebben we ons in 1981 verder niet verdiept in Koopmans. Volgens de herdenkingsbundel is hij vanwege zijn verzet in de Tweede Wereldoorlog omgekomen. Dat laatste is niet helemaal juist, daarom aan het eind van mijn blog de juiste toedracht. Jaren later kwam ik in een bundel van de Belgische schrijver Geert van Istendael een mooie hommage aan Koopmans tegen. Van Istendael roemt het pamflet van Jan Koopmans dat deze aan het begin de bezetting schreef (november 1940) onder de titel “Bijna te laat”. Koopmans verzet zich daarin hevig tegen de maatregelen van de Duitse overheersers tegen de Joden en vooral ook tegen de Ariërverklaring. Als theoloog vindt hij dat de kerk hier zijn geluid moet laten horen. Als daar dan een dominee op gaat promoveren is dat interessant genoeg om op een koude donderdagmiddag naar de VU te fietsen.
In Nederland verblijven ongeveer 400 kinderen van migranten/ vluchtelingen die hier geboren zijn of langer dan vijf jaar wonen. Zij lopen bewezen psychologische schade op als zij uitgezet worden naar hun land van herkomst (of dat van hun ouders). Daarom: een Kinderpardon dat wél werkt.
Maar we kunnen niet blijven toekijken en daarom zijn er nog veel meer handtekeningen nodig. Tweehonderdduizend is mooi, maar Tim Hofman wil er wel vijfhonderdduizend. Ik zou zeggen: op naar de miljoen handtekeningen! Teken 
Het werd een interessante avond bij van Rossum. De prachtige boekhandel aan de Beethovenstraat zat stampvol. En alhoewel Jan Brokken beslist geen volleerd spreker is, boeide hij met zijn verhaal de aanwezigen. Geregeld ging er een instemmend gemompel op. Bijna anderhalf uur vertelde Brokken over zijn boek “De rechtvaardigen”. Hij opende zijn verhaal over de ontstaansgeschiedenis van het boek op een prachtige manier: “Sommige geschiedenissen dienen zich abrupt aan, maar laten zich niet gelijk vertellen…”. (In 1983 al kwam hij voor het eerst in aanraking met deze geschiedenis.) En later ook nog zo’n mooie uitspraak: “Alles van belang begint onverwacht, hoe reageer je dan?”
Drie conclusie waar ik hartgrondig ‘amen’ op zeg. De lezing van Brokken sloot mooi aan op de film die ik dinsdagavond met een goede vriend zag. In ons rustige dorp Diemen is gelukkig een klein cultureel centrum, waar regelmatig uitstekende films worden gedraaid. Deze keer was het BlaKkKlansman, een film over een zwarte agent die in Colorado infiltreert bij de KKK (de Klu Klux Klan). Een waargebeurd verhaal dat zich in de jaren 70 van de vorige eeuw afspeelt. Hier worden trouwens wel lijnen naar vandaag getrokken. Aan het eind zien we beelden van de aanslag in Charlottesville, waarbij een rechtsextremist inreed op een groep antifascistische betogers. Een jonge vrouw kwam om het leven. Daardoor heen zijn gedeeltes van de reactie van president Donald Trump op de aanslag, gemonteerd. Ook hier weer de eenling die zijn verantwoording neemt, zwarte politieagent Ron Stallworth. En ook hier zie je dat veel burgers slecht geïnformeerd zijn en al snel wegkijken.
Vanmorgen op Radio 1 een interessante discussie met Alex Brennikmeijer en 
Gisteren voegde de voorganger in onze Oosterparkkerk aan de hele discussie nog een Bijbels inzicht toe. Dominee Tim Vreugdenhil pakte er een verhaal uit Exodus bij. In het tweede hoofdstuk gaat het over de geboorte van Mozes, een Joods jongetje dat wordt geadopteerd door de dochter van de farao. Van deze geschiedenis kunnen we veel leren volgens Tim Vreugdenhil, omdat de Egyptische wereld van meer dan 3000 jaar geleden, veel lijkt op de onze. Niet alleen Stef Blok en andere politici kunnen leren van het Exodus verhaal, maar elke christen. Besef maar dat het moeilijk is om met andere mensen samen te leven, maar het moet wel! Het kan ook, dat leert het verhaal over de Egyptische prinses. Gewoon doen en steeds maar weer proberen het lijden van mensen die jij tegenkomt, een beetje minder maken. Ik hoop maar dat ook Seegers zich zo zal uiten, wanneer alle ophef in de bubbel van de Tweede Kamer weer losbreekt in september.
Het was me het klusje wel, de tuin van onze Armeense vrienden ‘omhekken’! Je denkt het op een vroege zaterdagmorgen wel even te kunnen doen. Zo vroeg mogelijk, vanwege de warmte. En natuurlijk goed gereedschap erbij, zoals een benzine aangedreven grondboor en een drietal accuboormachines voor de verschillende gaten en schroeven. Niets was minder waar dan ‘het even lukken’; natuurlijk zou er wel wat in de grond zitten… maar zoveel stenen, wortels, stukken hout en rotzooi, brrrrrrrr…! Aangezien het steeds warmer werd, zijn we halverwege de middag gestopt, maandag is er weer een dag. Even afmaken, het ergste hebben we gehad, maar nee, genoeg nieuwe obstakels. Het werd al een beetje donker en en buurman kwam vragen of we nog lang na tienen zouden doorgaan; de boor veroorzaakte trillingen bij hem in de woonkamer.
Het zal toch niet waar zijn, ik heb het regelmatig gedacht bij het lezen van het laatste boek van Willem Middelkoop. “Patronen van bedrog”, met als ondertitel “Niets is wat het lijkt”. Stapje voor stapje maakt de schrijver duidelijk dat er naast een officiële regering en president in de VS, ook een soort Deep State- structuur bestaat. Een groep allerrijksten in de VS heeft daadwerkelijk zoveel macht en invloed, dat ze oorlogen kunnen uitlokken, regeringen omver werpen en tegenstanders vermoorden. Het verhaal dat Middelkoop ons wil meegeven is ontluisterend en soms heb je werkelijk de neiging om te denken dat deze goudhandelaar toch wel een echte complotdenker is. Toch ligt er zoveel studiemateriaal aan dit boek ten grondslag, zoveel serieus wetenschappelijk onderzoek, dat het geheel het overdenken zeker waard is. Wanneer je na weer een paar bladzijden denkt, tjonge, nu hebben we het wel gehad, komt er iets wat toch nog weer erger is. Het leek wel de tuin waar we een hek moesten zetten, alhoewel daar gelukkig geen slachtoffers vielen.
Wat is het mooi als mensen met liefde praten over hun vak. Gisteravond merkte ik dat bij de excursie van het Nederlands Dagblad bij drukkerij Rodi. Drukkerij Rodi zit hier vijf minuten vandaan op het industrieterrein Verrijn Stuart. Ondanks het wat onzalige tijdstip van tien uur in de avond, was het een belevenis. Om te zien hoe de krant digitaal binnenkomt, vervolgens op platen wordt gezet en daarna met een snelheid van 45 km/u door de persen raast. Er waren ook een aantal ND-medewerkers bij de rondleiding aanwezig en mooi om te zien hoe ze stonden te glimmen bij een artikel of een gedeelte van een pagina dat er mooi uitspringt. De ‘opmaker’ kon zijn plezier niet op toen hij de achterpagina met de Kids Quiz uit de pers zag rollen en maakte mij nog even attent op een paar bijzonderheden die hij bedacht had. ‘De krant’ levert dus vakwerk en in dat onopvallende gebouw op het industrietrein wordt ook vakwerk geleverd. Mooi om dat eens te zien en mee te maken.
De wekker ging al weer op tijd want er zou een nieuwe gasmeter geplaatst worden. Eigenlijk geen tijd om de krant die ik gisteravond gedrukt zag worden, te lezen. De meterkast moest leeg en buiten werden flinke gaten gegraven. Een nieuwe leiding moest worden gelegd vanuit de straat naar de meterkast en opnieuw zie je vakwerk. De gasfitters waren bijna klaar toen Malte aanbelde. Eindelijk had ik iemand gevonden die het dak van mijn tuinschuurtje kon maken, een echte loodgieter, die weet hoe je met zink om moet gaan! Prachtig is het geworden! Zo mooi dat je eigenlijk een trapje naar boven zou moeten maken, zodat je met mooi weer lekker op het zinken dak kunt genieten van de zon… Malte, afkomstig uit Berlijn, maar al jaren werkzaam in Nederland, is van huis uit een vak-timmerman. Maar omdat er tijdlang geen vraag meer was naar ‘echte’ timmerlui, liep hij met een oudere loodgieter mee en wil nu niet anders meer. “Er is meer dan genoeg werk”, vertelde hij. Opnieuw; mooi vakwerk en vandaar dat het een mooi plekje in mijn blog krijgt. Wanneer het weer droog blijft ga ik binnenkort met een deur aan de gang.
Het stond genoteerd in ‘nog eens te lezen’, het boek van Rodaan Al Galidi. Hij kwam ooit bij ‘De Wereld Draait Door’ langs en ook Adriaan van Dis nodigde hem uit in zijn boekenprogramma. Zijn boek baarde veel opzien en de VPRO liet hem uitgebreid aan het woord in ‘Nooit meer slapen’ (
Het deed me herinneren aan het verhaal van Rodaan Al Galidi. Binnen een paar weken stond mijn reservering bij de bibliotheek gereed. Eenmaal begonnen kon ik er niet meer afblijven, wat een bizar en boeiend verslag. Rodaan Al Galidi weet de wereld van de asielzoeker zo treffend neer te zetten, dat je intens meevoelt en tegelijkertijd je ook steeds meer gaat schamen. De schrijver, afgestudeerd bouwkundig ingenieur in Irak, weet zijn observaties en gedachten heel raak te verwoorden. Ik citeer enkele uitspraken uit het VPRO interview, dan krijg je gelijk een beeld van het boek met de bijzondere titel: “Hoe ik talent voor het leven kreeg’. Op de voorkant van het boek staat een bladzijde uit zijn eerste Nederlandse lessen.
Al lezend moest ik ook regelmatig denken aan het boek dat ik in-las voor de CBB. ‘De wereld achter het hek’ is een boeiend verhaal over bewoners in een vluchtelingenkamp in Australie. Suhbi, de ik-figuur, is geboren in dat asielzoekers-kamp. Samen met zijn moeder en zusje zijn ze gevlucht om dat ze als Rohingya in hun eigen land, Myanmar, gepest, getreiterd en vervolgd worden. Van binnenuit vertelt Subhi over wat hij meemaakt. Dit boek van de Australische schrijfster Zana Fraillon is wel vergeleken met ‘De jongen in de gestreepte pyjama’. Maar naar mijn idee is dat geen goede vergelijking. Dat laatste boek heeft als manco dat de fantasie daar heel erg is doorgeslagen. ‘De wereld achter het hek’ is een roman, waar humor in zit, maar ook de wrede werkelijkheid waar asielzoekers mee te maken krijgen laat zien. 
Maar mij sprak het aan, bijvoorbeeld waar het ging om de formele afstand van de overheid en de vervreemding die er door ontstaat. Ik moest gelijk denken aan ons bezoek aan de officier van Justitie. Maar ook aan het pleit van