De synode van Zoetermeer (LV/GS)

Het is een drukke maand voor iemand die bijna AOW heeft, maar gelukkig niet meer elke maand ook nog moet solliciteren. Bestuur dit en bestuur dat en dan was er in Amsterdam de afgelopen weken ook nog het vermaarde IDFA. Gelukkig zijn er dan op TV extra veel mooie documentaires, maar helaas weer op hele rare tijden. Ondertussen moeten we ook al denken aan de viering van de naamdag van St. Nicolaas.
Al weer maanden geleden, toen we genoten van een heerlijke vakantie tussen de lavendel en kerrievelden, kreeg ik de vraag of ik beschikbaar was voor ‘de komende synode’. Als lokkertje vertelde mijn geliefde predikant erbij dat het een korte synode zou zijn en ook een hele bijzondere. Dat laatste heeft te maken met de heuglijke gebeurtenis van het samenvoegen van twee kerkverbanden. Wanneer ik dat laatste aan niet-gereformeerden moet uitleggen kost me dat gemiddeld minstens een kwartier, maar dat terzijde. Een paar dagen na het telefoontje van onze pastor bleek ik door de PS-Midden verkozen te zijn als afgevaardigde.
Inmiddels zitten de eerste synodedagen er op en kan ik met enige afstand er een blog over schrijven. Toen we in juni genoten van het warme zuiden, kwamen we regelmatig langs het opgeknapte kapelletje van St. Martin de Castillon. Geen idee waarom men het heeft gerenoveerd, midden in het dorp staat een redelijke grote dorpskerk en in het kapelletje kunnen nog geen 20 mensen schatte ik in. De voordeur zit ook altijd op slot, dus we hebben niet binnen kunnen kijken. Een gezamenlijke synode/landelijke vergadering is er niet te houden. Toch is de kapel in al zijn eenvoud een getuige van Gods aanwezigheid in deze wereld, zo ervaar ik dat tenminste. Nu heeft die kapel in de Luberon natuurlijk helemaal niets te maken met een LV/GS in ons kikkerland. Maar waar in Zuid-Frankrijk de kerk een verschijnsel in de marge is en een opgeknapte kapel een mooie toeristische bezienswaardigheid is uit lang vervlogen tijden, is inmiddels ook de kerk in Nederland iets in de marge. In geen enkele talkshow heb ik een item over de LV/GS voorbij horen komen. Ook de grote landelijke kranten gaan aan dit gebeuren voorbij en alleen in het RD (Reformatorisch Dagblad) en het ND (Nederlands Dagblad) valt er iets over te lezen. En in het ND ging trouwens redelijk veel aandacht uit naar kerken binnen de GKv die niet mee willen  met een hereniging met de NGK.

Toch zou een verhaal over de synode niet misstaan bij bijvoorbeeld OP1 of Nieuwsuur. Moet men eerst waarschijnlijk uitleggen wat een ‘synode’ is. Bij één van de laatste afleveringen van ‘2 voor 12’ zaten de kandidaten elkaar glazig aan te kijken toen naar de term synode werd gevraagd en werd het een opzoekvraag.
Het is dus best bijzonder wanneer twee kerkgenootschappen die ruim vijftig jaar geleden met knallende ruzie uit elkaar zijn gegaan, weer bij elkaar komen. En dat laatste gelukkig zonder al te veel kleerscheuren. Zeker aan ‘vrijgemaakte’ kant zijn er leden die bedenkingen hebben bij het naderende samengaan, maar over het algeheel zijn dat toch geluiden in de marge. En het ingewikkelde bij de tegenstanders is dat er ‘in beton gegoten’ standpunten worden ingenomen zodat discussie haast onmogelijk is.  En het idee om gewoon mee te gaan in de verenigde kerk en je daar dan sterk maken voor een ‘behoudende’ koers, dat wil er bij deze vrijgemaakten niet in. Ik wijt dat aan het klimaat van de afgelopen 50 jaar dat een flinke eenzijdigheid in zich had. Het kerkelijk leven was ondanks alle ontwikkelingen toch wel typisch vrijgemaakt. En nu de kerken, misschien ook wel met hulp van de vereniging met de NGK, dat ‘vrijgemaakte’ van zich af willen schudden, zijn er broeders en zusters die daar toch erg aan gehecht zijn. Wat opvalt is dat het vooral om regels en het handhaven van regels gaat. De vraag die speelt bij sommigen is of we elkaar in de ‘nieuwe kerk’ (het is natuurlijk helemaal geen nieuwe kerk, mar een voortzetting van twee kerken), niet te veel vrijlaten.

Voor een bestuur moest ik een verzendlijst maken naar alle kerken in Amsterdam. Daarvoor heb ik het hele bestand van de ‘Kerkengids Amsterdam‘ doorgeworsteld. Een leuke en ook interessante bezigheid. Wat een veelkleurigheid en wat een liefde ook voor de eigen gemeenschap. Veel kerken in de hoofdstad van ons land presenteren zich zelfbewust van als kerk waar de woorden van het evangelie gepraktiseerd worden en waar onze heiland Jezus Christus wordt verkondigd. Om een betrouwbaar adres te achterhalen moest ik regelmatig een websites bezoeken. Verschillende filmpjes met pastores die luid hun stem verheffen, heb ik in een flits voorbij zien komen.  En het voelt ook ongemakkelijk, zoveel groepen en kerken, die allemaal hun waarheid verspreiden. Kerken met hun verschillende achtergronden, zich katholiek of orthodox noemend of protestant of evangelisch…. Voor elk wat wils lijkt het wel. Wat zou het mooi zijn als er tussen die bijna 300 kerken in Amsterdam meer eenheid zou zijn. Meer erkenning en contact, omdat ze allemaal willen leven vanuit één Evangelie.

In ieder geval zijn we op weg naar eenheid tussen twee kerken. Na kennismaking in Elspeet en een officiële opening van de synode in Zoetermeer, konden we halverwege deze maand ons buigen over wijzigingsvoorstellen voor een nieuwe kerkode. Veel gedoe leverde dat niet op. Een volgende vergadering wordt het laatste hoofdstuk van de kerkorde nog besproken. Daarna komen nog allerlei regelingen ter tafel, maar het meest interessante deel zal gaan over hoe de verenigde kerk er straks uit zal zien. Over dat laatste valt best nog wel wat te te filosoferen, maar dat is voor een volgende keer.