Maand: november 2019

Waarom IDFA? “verhalen die een daarvoor en een daarna geven”

Na 218 minuten (ruim 3,5 uur) geeft de maker Thoma Heise een boeiend en ontspannen interview. In de film leest hij documenten uit zijn familie voor tegen de achtergrond van het ‘schuldige’ Duitse landschap. Ook dat is het boeiende van de IDFA!

Elke jaar is het weer een feest, de IDFA in verschillende bioscoopzalen in Amsterdam. Meer dan 300 documentaires van over de hele wereld draaien deze 10 dagen op het mooiste Amsterdamse filmfestival. Wanneer de IDFA-krant bij ons op de deurmat valt ga ik hem napluizen en kijken wat ik wel zou willen zien. Ik omcirkel en kruis aan en ga kijken of er een schemaatje van te maken is. Sommige dagen vallen bij voorbaat af, zoals afgelopen zaterdag toen we het feest van de Goedheiligman vierden in Vriezenveen. Deze keer ga ik de lezer niet vermoeien met mijn keuzes en korte samenvattingen. Op NPO 2 is dagelijks een fantastische samenvatting en worden bijzondere films uitgelicht en ook kranten besteden uitgebreide aandacht aan bijzondere documentaires.
Ergens in een van de reclamespotjes aan het begin van elke voorstelling klinkt er een zin die blijft hangen. Een documentaire verandert je, erna ben je niet meer hetzelfde. Het is net als met een goed boek, het verhaal blijft je bij, speelt nog door je hoofd… En documentaires zijn misschien nog wel indringender. Gelukkig komen er op de reguliere tv-uitzendingen van de NPO ook regelmatig documentaires, maar in een grote zaal is het toch net weer anders, indringender! Bij een documentaire weet je ook gelijk dat het over een ‘werkelijkheid’ gaat. Niets geen fictie of drama, nee een documentaire is een door een filmer vastgelegd echt verhaal. Als het goed is, is er niet gemanipuleerd en zijn er geen acteurs ingezet. Natuurlijk kiest de maker zijn eigen invalshoek. Ik was vrijdag bij de première van ‘Rotjochies (Punks)’, een Nederlandse film over jongeren in de jeugdzorg. Een prachtige inkijk en heel erg boeiend. (Was maandavond op NPO2, dus zo terug te zien.) Tegelijkertijd weet ik ook dat een andere filmmaker een totaal andere film had gemaakt, ook al was het onderwerp en de groep jongeren exact hetzelfde. Dat maken documentaires ook zo interessant! Bij de film over Lea Tsemel, een Israëlische mensenrechtenadvocaat, zie je weer een heel andere insteek. Hier worden beelden uit het verleden, journaalbeelden en ook interviews met de man van de Advocategebruikt om een beeld te geven van het haast onmogelijke werk van deze bijzondere 75-jarige vrouw. De ‘Advocate’ is zo’n film die je een heel ander beeld geeft van de huidige situatie in het zogenaamde ‘Beloofde Land’. Hier wil de filmmaker een beeld geven van iemand die tegen de stroom in blijft vechten voor de onderdrukten. Tegelijkertijd is het geen politieke film, omdat het onderwerp van verschillende kanten belicht wordt. Het meest bizarre was trouwens, maar dit is eigenlijk terzijde, dat op een gegeven moment advocate Tsemel met haar helper de rechtbank uit loopt op weg naar haar auto, nog bijkomend van de uitspraak tegen een jonge Palestijnse vrouw die een zelfmoordaanslag wilde plegen. Op dat zelfde moment komt een grote groep groep toeristen voorbij die achter een gids aan sjokken op weg naar een volgende ‘heilige plaats’. Zij zien, de docu geeft in ieder geval die indruk, geen filmploeg en geen advocate en een justitieel gebouw…..

AANRADERS:
Sunless Shadows‘, de openingsfilm over een Iraanse vrouwengevangenis
All Against all‘, een Nederlandse docu over de opkomst van het fascisme tussen de twee Wereldoorlogen. Komt vast nog wel een keer op TV, want de EO was mede-financier.
Summerwar‘, over een zomerkamp in Oekraïne van de nationaal rechtse beweging Azov.

“Inschattingsfout” | In memoriam Harm 1982 – 2016 (82)

“De agent die werd vervolgd voor het doodrijden van de 34-jarig Harm Wimmenhove in 2016, is vrijgesproken. Volgens de rechtbank valt hem de inschattingsfout, waardoor Harm werd aangereden, niet in strafrechtelijke zin te verwijten. Het Openbaar Ministerie (OM) had tegen de agent een geldboete en een voorwaardelijke rijontzegging geëist.”  Zo begint het bericht op de stadszender AT5. Via de link is daar een keurig verslag te lezen. Ook mijn reactie op de uitspraak heeft men keurig gefilmd en goed samengevat. De journaliste van AT5 suggereerde nog, dat men misschien toch eens een programma zou moeten maken over dit soort politiegedrag, zij wist namelijk ook genoeg momenten te noemen waarop agenten veel harder reden dan de toegestane snelheid. Het zou ons goed doen, dan blijft de discussie gaande en zal het ook doorsijpelen binnen het korps.
Wat de gerechtelijke procedure betreft zit het er voor ons dus op. En natuurlijk is dat met een dubbel gevoel, we hadden het graag anders gezien en gewild. Maar voorop stond steeds dat we een rechtsgang wilden en dat een rechter zich zou uitspreken over het ongeval waarbij Harm om het leven kwam. We wilden ook dat agenten in het algemeen er van zouden leren. En ja dat laatste is nu maar de vraag; agent A. is vrijgesproken, ondanks zijn inschattingsfout. “Er zijn dus alleen maar verliezers”, concludeerde de journaliste van Het Parool. Ik heb dat tegengesproken en gezegd dat ze dat maar niet in de krant moest zetten. Gelukkig begreep ze dat ook wel.

Een anekdote. Het was donderdag 17 november 2016. Harm had voor die dag een geweldig verjaardagscadeau voor Coos verzonnen (jarig in februari). Hij wilde met haar uit eten en dan graag op een speciale manier. In de zomer van 2016 had hij al een paar keer geprobeerd om te reserveren voor Vuurtoreneiland. Het eilandje ligt in het Markermeer en een slimme ondernemer heeft er een klein restaurant gevestigd. Met de fiets of de auto kun je er niet komen, alleen per boot. Als de boot eenmaal vertrokken is van de kade bij het Lloyd Hotel, krijg je al snel de eerste amuse op je bord. Een geweldige belevenis natuurlijk en Harm had zich al helemaal zitten verkneuteren. Het was in september, toen hij eindelijk een afspraak had, tegelijkertijd ook zijn laatste email-contact met Coos. In zijn computer vonden we na zijn overlijden een mail met de tickets voor Vuurtoreneiland. In gedachtenis aan Harm heeft Coos met Harms vriendin gebruik gemaakt van de reservering. Om ongeveer half acht leverde ik haar op een regenachtige avond af bij ‘IJveer XIII’. Uren later, om half twaalf, kon ik haar weer ophalen. De dames hadden het geweldig gehad en het was natuurlijk ook emotioneel geweest. Nagenietend reed ik met Coos terug door de Piet-Heintunnel naar huis. Ongeveer een maand later viel de bekeuring op de deurmat. Wanneer je de Piet-Heintunnel uit bent, kom je bij de kruising met de Zuiderzeeweg. Toen wij die 17e november er reden stond het licht op groen en konden we doorrijden. In de tunnel mag je 70, maar bij het kruispunt moet je terug naar 50. Laat ik nu nog geen 60 hebben gereden bij de kruising, maar wel ongeveer 6 km. te hard. Het gevolg was dus een boete van ik denk 40 euro. Wij vonden dat met het hele verhaal erbij, natuurlijk ontzettend zuur. En ik wist ook wel dat er binnen de kaders van de wet er natuurlijk geen enkele mogelijkheid was om hier onder uit te komen, dus toch maar betalen.

Het dubbele gevoel zal nog wel een poosje met ons mee blijven gaan. ‘Ontslaan van alle rechtsvervolging’, bij die bekeuring ging dat ook niet op. Toch hebben we ook gezegd, dat we er geen spijt van hebben dat we de hele rechtsgang gevolgd hebben. Naar ons idee valt er ook nog wel wat af te dingen op een ‘inschattingsfout’. Op de facebook-pagina van AT5 kwam gelijk een heleboel bagger voorbij, we kopen er niets voor. Berusting klinkt wel heel nuchter, maar langzaam zal dat wel indalen. Het besef dat we Harm ooit weer in onze armen zullen sluiten is een troostende gedachte. Ons geloof helpt ons ook door deze vervelende ervaringen heen, hoe ingewikkeld het ook is. Het is niet alleen maar verlies, hoe lastig dat besef ook is.

Kyrie eleison

Genade voor een euro, verbazingwekkend!

‘Amazing Grace’ (hier in het originele gezangboek) werd geschreven om door Newton te worden gepresenteerd tijdens de wekelijkse parochiebijeenkomst op de eerste dag van het jaar. De naam van de hymne was “1 Chronicles 17: 16-17, Revision Faith and Expectation.” In 1 Kronieken 16 en 17; spreekt koning David zijn dankbaarheid uit tegenover God; verbazing over zoveel genade!

Een medebewoner van ons ‘hof’ (we denken erover om Boekweitdonk te veranderen in “Boekweithof”) heeft een Amsterdamse Stadspas. Zo nu en dan zijn er aanbiedingen en mag hij iemand meenemen naar iets cultureels voor een euro. Samen hebben we gekeken wat Studio K, want daar gold de aanbieding onder andere voor, had te bieden. De film ‘Amazing Grace’ leek ons wel wat, ik had al enkele lovende recensies gezien. En aangezien onze overbuurman liever niet meer fietst, met bus 41 kwamen we er ook.

‘Amazing Grace’ is een heel oude hymne, in 1772 geschreven door de Engelse predikant John Newton (1725-1807). Newton was van oorsprong een zeeman en later kapitein op slavenschepen, moest niets hebben van het christendom. Na zijn bekering tot het christelijke geloof echter, werd hij predikant in Engeland en schreef meerdere liederen, waarvan ‘Amazing Grace’ het bekendst is geworden. Er zitten prachtige Bijbelse elementen in. Dat de genade zo overvloedig is, haalde Newton uit de Romeinenbrief (5:15). In Psalm 66 had Newton gevonden dat God veel voor de dichter had gedaan en betrok dat in de prachtige hymne op zichzelf. En uit Johannes (9:25) nam hij de tekst letterlijk over; ‘ik was blind, maar kan nu weer zien’. Op YouTube zijn tientallen uitvoeringen te vinden, van de Kelly Family tot Elvis Presly en van een Obama versie tot en met vele uitvoeringen op doedelzak. En nu draait in de bioscopen onder de titel ‘Amazing Grace’, een bijzondere film.

In 1972 nam Aretha Franklin (1942-2018), toen een beroemde soul-zangeres, een geweldig gospel-lp op. Ze deed dat in de ‘New Missionary Baptist Church’ in Los Angelas. De plaatopnames werden gefilmd, maar daar werd tot op heden niets mee gedaan. Nu is er een prachtige film van gemaakt en sinds vorige week draait hij in de Nederlandse bioscopen. In al zijn simpelheid is het een prachtig document. Mijn niet kerkse buurman, was ook zeer onder de indruk. Eenmaal buiten was een mede-bezoekster  haar fiets aan het ontketenen; “Nou we hoeven voorlopig niet meer naar de kerk!”, was haar commentaar. Mijn buurman had het zich ook al afgevraagd, waar kom je dit nog tegen? Gewoon met z’n allen zingen vanuit je hart! Ik kon het niet laten om te beweren dat het bij ons de OPK soms ook zo gaat, natuurlijk… wel een beetje meer calvinistisch op z’n Nederlands, maar toch! Afgelopen zondag hadden we een dankdienst (voor gewas en arbeid en nog veel meer) en de begeleidingsband had er echt zin in. En de Amersfoortse predikant die bij ons voorging en de 65 ook al gepasseerd is, stond zowaar mee te swingen en stak ook zijn handen de lucht in: “heft uw handen op naar omhoog!”.

De film  ‘Amazing Grace’ geeft een prachtig tijdsbeeld, maar ook een mooie inkijk in het geloof van mensen die zeker weten dat Jezus hun Heer en Verlosser is en verbazingwekkende en geweldige genade schenkt! Vorige week werd er flink reclame gemaakt in ‘De Wereld Draait Door” voor deze film. Als gast zat zangeres Giovanca aan tafel en nadat Matthijs van Nieuwkerk zijn emoties weer een beetje onder controle had, vroeg ze de tafelheer wat het nu met hem deed? Hij was geraakt en zag dat er ook contact met het hogere te zien was, maar helaas kregen we niet meer te horen. Maar ach, het was er misschien ook niet de plaats voor, net zoals in Studio K de bezoekers ook niet gingen staan en mee gingen swingen. Misschien gewoon de film toch een keer in de kerk ‘draaien’! Zo lang dat nog niet gebeurt, zou ik zeker een bioscoop op zoeken waar deze indrukwekkende film draait. Ik ga zeker nog een keer!

Amazing grace!