staff benda bilili
Dinsdag is eens in de zoveel weken, onze concertavond. Gisteravond was wel bijzonder omdat tegenover de garderobe een groot condoleanceregister lag vanwege het overlijden van Yakov Kreizberg. De gastdirigent had er voor gekozen om ter nagedachtenis aan Kreizberg de avond te beginnen met de orkestsuite nr 3 in D, BWV 1068 (Air ‘auf der G-Saite’) van Johann Sebastian Bach. Een mooi en ontroerend gebaar. Eigenlijk had men op zo’n moment op een groot scherm iets van Kreizberg moeten laten zien… Daarna klonk in een vioolconcert van Britten de oorlogsdreiging van Wereldoorlog II. Een vreemde combinatie, maar het stond geprogrammeerd natuurlijk. Na de pauze konden we heerlijk romantisch wegdromen bij de 8e symfonie van Schubert.
Thuisgekomen nog even zappen. Helaas was er bij Pauw en Witteman alleen maar het zoveelste gezeur over de mislukte helikoptervlucht in Libië. Minister Hillen werd weer even flink afgezeken; niet boeiend dus. Gelukkig was op Nederland 2; ‘het uur van de wolf’ (fantastisch documentaire programma van de NTR). Opeens waren Britten en Schubert vergeten en bevonden we ons in de dierentuin van Kinshasa (Congo). Een groep gehandicapte mannen maakte muziek over hun leven op straat. Enkele oude gitaren, een paar trommels en zelfs een eensnarig instrument. Rauw, maar ook ontroerend. Kijk maar eens naar het volgende YouTube filmpje:
De documentaire over deze groep muzikanten start in 2004 en volgt de ontwikkeling van deze groep die zich Staff Benda Bibilili noemt. Nadat ze een CD gemaakt hebben worden ze uitgenodigd in Frankrijk om daar op te treden. Vervolgens veroveren ze Europa. Bij een van de nieuwjaarsconcerten van het Nederlands Blazers Ensemble hebben ze zelfs in het Concertgebouw gespeeld. Het meest ontroerende, naast de muziek vond ik dat deze mannen ondanks hun handicap en hun ongelooflijke armoe, toch doorzetten en hun levenslust en humor behouden.
Deze week ben ik begonnen in het inmiddels veel bekroonde werk van David van Reybrouck. In dit boek wordt op een meeslepende wijze de geschiedenis van Congo beschreven. Wanneer je dat leest begrijp je de achtergrond van Staff Benda Bilili. Ik zal er later nog wel een keer op terug komen, maar dit is nu typisch zo’n boek wat elke leerkracht gelezen moet hebben. Je leert Afrika een beetje begrijpen, je leert over de slavenhandel, over de prachtige natuur van Centraal-Afrika en dus ook waarom de mannen en jongens van SBI in zulke omstandigheden wonen. Onbevooroordeeld kijken, lezen of spreken over Afrika of in het bijzonder Congo, is er dan niet meer bij.