Boerenopstand 1963 2023
Vorige week, een mooie zonnige woensdag. Broer Henk en ik hebben afgesproken bij de P + R van Amersfoort. Samen op weg naar het theaterstuk over Boer Koekoek. We hebben ruim de tijd genomen om eerst nog wat te eten in Hoogeveen. Na een rondje Hoofdstraat moeten we wel eerlijk onder ogen zien dat Hoogeveen weinig uitstraling meer heeft. Het saaie winkelaanbod draagt daar nog eens extra aan bij. Waar voorheen boekhandel Pet domicilie had, zit nu een eetcafé. De boekhandel zit in wat vroeger de kantoorbenodigdhedenafdeling was. Het plein voor de Hoofdstraatkerk is nog het aardigst, waterstralen zorgen voor de broodnodige verkoeling. Echte speciaalzaken uit onze jeugd zijn allemaal verdwenen.
De Boerenopstand in 1963 zit bij ons beide nog in het geheugen. Onvergetelijk was de parade van de bereden politie langs ons huis. Ze waren op weg naar de boerderij van Klaas Hartman, zijn boerderij zou bij opbod worden verkocht. Een drama, in het voor die tijd onbekende dorp Hollandscheveld. Die 6e maart was er nog sneeuw voorhanden en de politie werd dan ook flink bekogeld. De Boerenopstand was een feit en de Boerenpartij van Hendrik Koekoek (geboren in Hollandscheveld) kreeg daardoor zoveel wind in de rug dat ze datzelfde jaar in de Tweede Kamer kwamen. Nu 60 jaar later en een nieuwe boerenopstand nog vers in het geheugen ligt, is er een geweldig theaterstuk over gemaakt. Theatermaker Tom de Ket (van onder andere Het Pauperparadijs) heeft 1963 verbonden met de problemen van onze tijd in de landbouw. Stikstofdepositie, regeldruk en BBB, het komt allemaal voorbij. Maar ook het historisch geheugen wordt flink opgefrist, in boekhandel Pet staat ‘De Boerenopstand’ van Bertus ten Caat dan ook op nummer 1 van de plaatselijke top tien. In onze familieapp verschenen er echter grote vraagtekens toen ik een foto plaatste; wie is boer Koekoek?
In een gigantische loods heeft men een tribune gebouwd voor 1000 bezoekers. Omdat de loods nog niet helemaal was afgebouwd kijk je zo naar buiten, het weiland strekt zich uit. We konden net niet onze broer voor ons geboortehuis zien staan, maar het scheelde niet veel. Ook het weiland werd gebruikt als speelvloer, knap gevonden. Langzaam ging de zon onder en kleurde de hemel prachtig. Het was na middernacht dat we weer thuis waren en onderweg betreurden we de desinteresse van onze broers en zus.
Afgelopen zaterdag was er een mooie aanvulling op de problemen die werden benoemd in het theaterstuk. In ARGOS van de VPRO werd uitgebreid Johan Vollenbroek geïnterviewd. Vollenbroek is voorzitter van de MOB, de club die regelmatig rechtszaken aanspant tegen de overheid. Hij legde uitgebreid uit waar het in de landbouw verkeerd is gegaan. Voor de geïnteresseerden, zeker terug luisteren. Onze va had na zijn lagere schooltijd met goed gevolg de Landbouwschool gevolgd. Toen hij de ruilverkaveling, schaalvergroting en overbemesting zag, wist hij het wel. “Dat kan nooit goed zijn!”
Een rare datum is dat toch tegenwoordig. De dag dat je officieel met pensioen gaat. In het verleden was dat altijd 65. Een gedenkwaardig getal was dat, voor velen betekende dat een definitief einde van een werkzaam bestaan. Maar sinds de 65 is losgelaten, schuift de pensioendatum steeds verder op. Familie, vrienden, buren, collega’s of oud-collega’s staan er niet meer bij stil. En zeker wanneer je al een tijdje uit het aerbeidsproces bent, zijn het alleen nog de mailing van het ABP en SVB die er aan herinneren dat je pensioen aanstaande is. Deze maand is het voor mij zover. Waar het hiervoor soms nog lastig was om uit te leggen wat mijn dagelijkse bezigheden waren, kan ik nu met een gerust hart zeggen dat ik met pensioen ben. Ook bij een enquête was het soms best lastig om te kiezen, wat ben ik? Werkzoekend…, als je weet dat niemand nog geïnteresseerd is in een sollicitant van 63 of 64?
Voor mij verandert er verder niet veel. De dagen vulden zich al als vanzelf. Met krant en boek en her en der secretariaatswerkzaamheden. Een klusje hier, een klusje daar en natuurlijk is er ook in de kerk altijd genoeg te doen. Ook nu de Oosterparkkerk gerenoveerd is, de Open Ochtenden zijn gebleven. Soms met een muzikale bijdrage, maar vaak alleen een lege kerk, waar een kaarsje kan worden gebrand, waar voorbijgangers stil kunnen zijn, mediteren, bidden… Vaak zijn er mooie gesprekken bij de koffie na het ochtengebed. Wanneer een ex-verslaafde een verslaafde uitlegt wat Christus in zijn leven heeft gedaaan, dan hoef je alleen maar te luisteren en in jezelf een woordeloos gebed naar boven te zenden. Een man komt binnen en heeft een hele serie Bijbelverklaringen in de aanbieding. De ‘vrijgemaakten’ kunnen er vast nog wel wat mee, die zijn nog niet vrijzinnig. Gratis af te halen. Zo zijn die ochtenden verrijkend en bemoedigend. Een rijke besteding van tijd en versterkend voor mijn ziel. AOW, geen probleem dus en het kunnen zeggen “ik ben met pensioen”, heeft best iets moois.