Maand: oktober 2021

“Je mag natuurlijk ook op een boek naar eigen keuze stemmen.”…. NS Publieksprijs 2021, STEM ANDERS!

Eigenlijk is een prijs voor het ‘beste’ of ‘het meest favoriete’ boek onzin natuurlijk. Toen ik begin vorige week een mailtje kreeg van de ‘NS Publieksprijs 2021’ om te gaan stemmen op mijn favoriete boek, was de eerste neiging om op verwijderen te drukken. Maar een jaar lang gratis reizen weerhield me, dat leek me wel wat. Maar toen ik het lijstje met genomineerden zag, zonk me de moed in de schoenen. Het is toch niet te hopen dat een boek met de titel MARTIEN of DERKSEN straks er van door gaat met de ‘NS Publieksprijs 2021’. Dat zal toch niet gebeuren dacht ik. Moet ik dan één van de andere genomineerden aanbevelen? Saskia Noort heb ik nog nooit gelezen (hoewel ze al eerder is genomineerd en haar schaapjes al op het droge heeft, naar ik hoorde), Hendrik Groen vond ik met André van Duin wel leuk, maar zijn verblijf in huize Avondrood is inmiddels wel wat uitgemolken. Blijven over Lala Gül en Maike Meijer, beide boeken heb ik bij de plaatselijke boekhandel doorgebladerd. Bij Meijer zijn de tekeningen erg leuk, maar dat is het dan ook en met Gül heb ik best medelijden vanwege haar strijd, maar daar houdt het voor mij dan ook op.

Maar hoe dan gereageerd op de oproep van de ‘NS Publieksprijs 2021’?  Wanneer je de site van deze prijs bezoekt kun je daar de eregalerij bekijken. Wie won er vorig jaar? En het jaar daarvoor? Het ene jaar verschilt echt met het andere, ontdek ik. Dat Martine Bijl postuum deze prijs won, was terecht. Dat Joris Luyendijk won in 2016 vond ik niet zo gek, hij had een zeer lezenswaardig boek geschreven over de bankencrisis. Nog verder terug, kom ik bij de prijs van 2005. Toen werd de De Nieuwe Bijbelvertaling door de stemmers uitverkoren als boek van dat jaar. De NBV was niet genomineerd, maar werd toch het meest favoriete boek. De overige genomineerden waaronder het prachtige ‘Sonny Boy’ van Annejet van der Zijl, hadden het nakijken. Achteraf een vreemde actie van christelijk Nederland en ik hoop maar dat ze niet over een jaar de NBV21 gaan nomineren. De Bijbel hoort gewoon niet op zo’n lijst thuis. Mij valt trouwens op dat achter de De Nieuwe Bijbelvertaling ‘onbekend’ staat. Men had of de hoofdauteur moeten noemen, of moeten zeggen ‘vele auteurs’, van Mozes tot en met de apostel Johannes. Maar goed, dat terzijde. Terugkomend op 2021, Michiel van Egmond en Hendrik Groen hebben al een keer gewonnen, een ander mag ook wel een keer iets winnen. En trouwens, die Hendrik Groen komt nooit opdagen bij de uitreiking, omdat hij incognito wil blijven.

“Je mag natuurlijk ook op een boek naar eigen keuze stemmen.” Dat zinnetje zette mij aan het denken. Zo was immers ook de Bijbel in 2005 er op gekomen! Wat let mij om een ander boek als favoriet naar voren te schuiven. Edmund De Waal zou een goede kandidaat zijn, maar ook Piet Emmer met zijn boek over slavernij. Beide boeken zijn echt favoriet wat mij betreft, ik beveel ze graag aan. Maar al wikkend en wegend kwam ik bij een heel andere schrijver terecht. Manu Keirse, ‘een Vlaams klinisch psycholoog en licentiaat in de medico-sociale wetenschappen’ (Wikipedia) heeft al een hele reeks boeken op zijn naam staan. Het meest bekend is; “Helpen bij verlies en verdriet”. Een geweldig boek, over het kunnen accepteren van verdriet, ziekte, verlies en dood. De inmiddels 75-jarige Vlaming heeft zijn sporen door de jaren heen verdiend en bij velen gezorgd voor een nuchtere kijk op het bestaan als mens.
ANDERS LEVEN is zijn laatste boek en daarin maakt hij een wandeling door het dorp van zijn jeugd. Aan de hand van die jeugdherinneringen vertelt Keirse waar het in onze samenleving scheef zit. Zijn verhaal kun je zo doortrekken naar het grotere geheel van onze manier van leven, omgaan met politieke vraagstukken en ingewikkelde levensvragen. Anders Leven is een antwoord op vereenzaming, over omgaan met ouder worden en doorgeslagen individualisme. Op het internet zijn her en der prachtige samenvattingen en besprekingen te vinden, dus daar ga ik de lezer verder niet mee vermoeien. Het is een boek om aan te schaffen en heel slim geprijsd, op één cent na twintig euro. Een boek wat ik breed onder de aandacht wil brengen. Na het lezen zullen mensen anders naar de samenleving kijken, anders met hun ouder worden omgaan en hopelijk ook accepteren dat het leven eindig is. Daarom heb ik gestemd op dit boek en ik hoop dat velen zullen volgen. Laat het dan net als de Bijbel in 2005, maar een niet genomineerd boek zijn, dat de ‘NS Publieksprijs 2021’ wint.

Dat kan als u mijn idee steunt! Stuur deze blog door, maak uw vrienden en familie attent op dit bijzondere boek en vraag of ze stemmen op ANDERS LEVEN!
Wat zou het een stunt zijn om op deze manier Martien en Derksen achter te laten met een mooie nominatie, maar geen hoofdprijs. Stuur het door, praat er over, want ook de andere genomineerden zullen zo hun kanalen gebruiken om stemmers te winnen.

naam-monument | In memoriam Harm (87)

Het is een simpel bordje geworden met Harms naam, zijn geboorte en-sterfdatum, met daaronder drie karakteriseringen; zoon, vriend en topgozer. Afgelopen vrijdagavond, de zon was al onder, hebben we het gezamenlijk vastgeschroefd op de boom aan de Nassaukade. Bij deze boom, al weer vijf jaar geleden, stak Harm over, werd aangereden en aan de gevolgen daarvan, overleden. Vorige maand heeft Ray het daarop gespoten hart en Harms naam nog een keer bijgewerkt. Een plataan zorgt er echter zelf voor dat schilderingen na verloop van tijd weer verdwijnen. Op initiatief van Arnout hebben Harms vrienden daarom een kleine plaquette laten maken en dat is toch mooier dan graffiti. De plataan zal er niet onder lijden en voorbijgangers zullen het hopelijk niet in hun hoofd halen om het los te schroeven. We hebben trouwens een trapje gebruikt, dus het zit hoger dan op ooghoogte.

Nee, ik ga geen vergelijking maken met het pas geopende ‘Namenmonument’ aan de Weesperstraat. Maar misschien is het idee achter dit naambordje in de verte, wel een beetje hetzelfde. Misschien zijn de ‘struikelstenen’ (stolpersteine) beter om mee te vergelijken. Voorbijgangers  zet het aan tot herdenken en er even bij stilstaan. Harms vrienden en wij trouwens ook, doen hetzelfde. Die plek op de Nassaukade, tegenover de parkeergarage aan de Marnixstraat is blijvend de plek waar Harm is verongelukt. Wanneer we er langs rijden brengt het, of we willen of niet, emotie met zich mee. Vanaf nu kunnen we even stoppen en mijmeren bij het herdenkingsbordje; ‘zoon, vriend en topgozer en nog zoveel meer’.

 

Kyrie eleison

Pure genade, een niet gestelde vraag

Op de verjaardag van mijn oudste broer, afgelopen woensdag, regende het ’s morgens pijpenstelen. Gelukkig was het in de middag weer opgedroogd en kon ik heerlijk op de fiets naar de Waalse Kerk aan de Amsterdamse Oudezijds Achterburgwal. Het HDC had een lezing georganiseerd met Freek de Jonge als spreker. Volgende week verschijnt het tweede deel van zijn memoires, wat eigenlijk het eerste deel is. Het blijft een grappenmaker die de Jonge. Freek de Jonge komt uit een domineesfamilie, dus mooi om hem eens te horen spreken in een van de mooiste kerken van Amsterdam.
Het werd een boeiend verhaal over vader en grootvader de Jonge. En het kan niet anders dan dat het ook de cabaretier heeft beïnvloed, en de cabaretier is de laatste om dat tegen te spreken. Op een vraag van de onvolprezen gespreksleider Wim Berkelaar, antwoordde Freek de Jonge dat hij het zelf ziet als een stap in het evolutieproces. Grootvader was bijbelcolporteur en evangelist, zijn vader werd theoloog en predikant en hijzelf ging weer een stap verder; een soort volksopvoeder of superdominee. Deze laatste twee typeringen zijn niet van hem, maar van mij. Zelf liet hij het in het vage, de toehoorder mocht het zelf invullen. Maar het was wel een volgende stap in de evolutie… Niet zo onlogisch dus, dat hij daarbij gebruikt maakt van allerlei begrippen en taal van de evangelist en de dominee. En het klink naar mijn idee ook nog zeer gemeend ook.
De Jonge verwees bijvoorbeeld naar het verhaal van Henoch, zijn vader hield over dat verhaal de mooiste preek van zijn leven. Henoch was de man die wandelde met God, het verhaal is te lezen in Genesis 5: 21vv. Henoch wandelde zo vaak met God, preekte ds. de Jonge, dat hij steeds een beetje dichter bij het huis van God kwam. Zo kon Henoch uiteindelijk opgenomen worden in Gods huis, hij hoefde niet meer terug naar zijn eigen huis. Die dominee de Jonge kon het mooi brengen; zijn zoon zag in ‘het wandelen met God’ (in de NBV veel minder fraai vertaald met:  Henoch leefde in nauwe verbondenheid met God) een vorm van mediteren, want dan kom je dichter bij God. En bij de cabaretier vertaalt zich dat in en hunkering naar het discours van het mystieke. De zoon van de dominee heeft er geen enkele moeite mee om dan te zeggen ‘dat het tot je komt’.
Dat laatste maakte de Jonge nog een keer duidelijk met het maken van liedjes, hij zei: “Het is pure genade bijvoorbeeld, hoe een liedje tot je komt”. De zoon en kleinzoon van evangelieverkondigers schroomde dan ook niet zijn gehoor, gemiddelde leeftijd tegen de zeventig, voor te houden dat het armoe troef is dat er nog zo weinig met dit gegeven wordt gedaan. Er is volgens hem een grote behoefte aan zoeken naar meer tussen hemel en aarde. “Het primaat van de ratio moeten we weerspreken”, zo sprak de Jonge.
Ik heb het niet gedaan. Wim Berkelaar daagde de zaal meermalen uit om nu het toch een keertje kon de grote cabaretier, een vraag stellen. Ik vond het te pedant om de vraag ,die mij bleef bezig houden, te stellen. Het antwoord kon ik immers uittekenen. Want wanneer je zo goed beseft dat er ‘pure genade’ is en dat ‘het zomaar tot je kan komen’, waarom grijp je die genade dan niet met beide handen vast? Waarom niet geloven in een God die boven ons verstand uit gaat en zijn zoon uit pure genade, tweeduizend jaar geleden liet rondlopen in Israël? Waarom heeft de essentie van ‘pure genade’ zo afgedaan in onze tijd?