Bijbelmethode na acht jaar klaar
Vandaag heeft het Nederlands Dagblad een keurig artikel gepubliceerd over het voltooien van de Bijbelmethode Levend Water. Het is natuurlijk altijd even afwachten wat de betreffende journalist er van maakt, maar dit verdient een compliment. En gelukkig zijn journalisten er niet alleen maar op uit om nieuws te verdraaien.
Nu is het ook echt een een mijlpaal. Het was onvergetelijk om sinds maart 2004 (om precies te zijn: 10 maart) met een aantal collega’s te bouwen aan iets compleet nieuws. Onder leiding van Gert Gelderblom en samen met Henry Koopman en Vrouwke Klapwijk zijn we toen aan de slag gegaan. Vooral het eerste begin was pionieren. Ik kan me nog herinneren dat we met grote vellen een overzicht hebben gemaakt voor een eerste opzet. Daarnaast sleepten we ook ons eigen achtergrondmateriaal mee. De GPC-verhalenlijst was een hele belangrijke, maar bijvoorbeeld ook de boeken van van Bruggen (CNT). Het werden al met al inspirerende woensdagen in Vathorst. In de pauze verkenden we regelmatig de bouw van deze Amersfoortse nieuwbouwwijk, om daarna weer verder te bouwen aan de methode voor bijbelonderwijs. Wat waren we trots toen het eerste deel, voer groep 8, verscheen. Een prachtig leerlingenboek met daarbij een werkboek. Vooral de laatste was een kunststuk. Een handig en ook goedkoop werkboek om leerlingen zelf mee aan het werk te laten gaan. Om ook thuis met ouders in te vullen en om er over de vertelde verhalen door te praten. Deel 7, 6 en 5 werden vervolgens met veel inzet in de markt gezet. De auteurs stopten er vaak al hun vrije tijd in. Een dag in de week was in de meeste gevallen veel te weinig. Maar met de overtuiging dat we het ergens voor deden kwamen we er iedere keer weer. Soms schoven deadlines op, maar het is iets om onze goede God dankbaar voor te zijn dat het hele project nu afgerond is. Het was tot eer van God en met Zijn hulp. Toen deel 8 t/m 5 klaar waren heeft de stuurgroep Levend Water onder leiding van Jan Overweg (zijn naam zij met ere genoemd) het voor elkaar gekregen dat er een doorstart kon worden gemaakt voor de onderbouw van de basisschool. Opnieuw kon ik aan de slag. Nu niet als auteur, maar als projectleider. Voortvarend is er gewerkt en gebrainstormd en veel nagedacht. Voor groep 3, 2 en 1 kwamen er zodoende prachtige ‘knieboeken’ op de markt. Op mijn weblog heb ik de laatste maanden al eens prachtige voorbeelden laten zien. Nu is het helemaal aan het werkveld om goed bijbels onderwijs te geven. De verhalen vertellen uit het Boek staat daarin voorop. De handleidingen van Levend Water geeft daarvoor veel tips en achtergronden. Toch zal de leerkracht het zelf moeten doen. Hij (en ook zij natuurlijk) moet op een rustig moment de Bijbel openslaan, het verhaal lezen en op zich in laten werken. Hij/zij zal (en daar kan de methode weer bij helpen) moeten bedenken wat hij/zij zijn leerlingen wil meegeven.
Voor de niet lezers van het ND, hierna de tekst van het artikel;
Bijbelmethode basisonderwijs na acht jaar klaar Met een ‘knieboek’ voor kleuters van groep 1, is deze week de gereformeerde Bijbelmethode Levend Water afgerond. Projectleider Roel Wimmenhove hoopt dat ook andere Bijbelgetrouwe scholen de acht lesboeken ontdekken.
Diemen Acht jaar is er aan gewerkt en de gereformeerde scholen hebben er gezamenlijk ruim 600.000 euro in geïnvesteerd: de Bijbelmethode Levend Water. Vijf mensen uit het werkveld waren er elk minstens één dag in de week voor vrijgesteld. Vier jaar geleden verschenen de delen voor de groepen vijf tot en met acht, deze week het achtste en laatste deel, een lesboek voor de kleuters van groep een. ‘We zijn dus eigenlijk omgekeerd begonnen’, zegt projectleider Roel Wimmenhove uit Diemen en een van de auteurs. ‘Dat kwam omdat bij groep 8 de behoefte aan adequaat achtergrondmateriaal bij de Bijbelverhalen het grootst was. Voor die groep hadden we niets waarmee we de kinderen aan het nadenken konden zetten.’
hoofd en hart Levend Water is de opvolger van de methode Naam en Feit. De nieuwe methode beoogt volgens Wimmenhove niet een verschuiving van het hoofd (kennis) naar het hart (waarom dóen mensen dat), maar wil hoofd en hart laten samenwerken. ‘Je moet de kinderen Bijbelverhalen blijven vertellen. Zo geef je hun het evangelie door. De achtergrondinformatie is bedoeld om de impact van het Bijbelverhaal voor jouw leven duidelijk te maken.’ Vandaar verwerkingsvragen als: ‘Waarom dóet aartsvader Jacob dat nou?’ En: ‘Waarom reageren de mensen in het verhaal zo?’ Met daarna de toepassingsvraag (‘dichterbijvraag’): ‘Hoe zou jíj reageren?’ Of nog persoonlijker: ‘Wat geloof je nu zelf?’ Levend Water bestaat uit een handleiding voor de leerkracht, een leerlingenboek en een werkboek. Het lesboek is voor op school; interactieve vragen geven een aanzet tot een klassengesprek over Bijbel en geloof. Ook de ‘schaduwverhalen’, die op een alledaagse manier de boodschap uit de Bijbel belichten, dienen dit doel. Het werkboek dat de leerlingen mee naar huis nemen, is meer bedoeld voor de zelfstandige verwerking. Daarbij leren de kinderen feiten, memoriseren ze Bijbelteksten en moeten ze opdrachten maken. Wimmenhove: ‘Zo krijgen de kinderen bij het Bijbelboek Job, dat over het waarom van het lijden gaat, de opdracht: ga eens met iemand praten die wat ergs heeft meegemaakt. Waarbij we in de handleiding tegen de leerkracht zeggen: let speciaal op wat dit teweeg kan brengen bij kinderen.’
breder Met acht werkboeken is Levend Water volgens Wimmenhove ‘redelijk uniek’. Zo ontwierp het reformatorische Driestar College ook een Bijbelmethode, maar die bestaat meer uit los leerlingenmateriaal dat gekopieerd kan worden. Volgens Wimmenhove is Levend Water gemaakt voor het gereformeerd onderwijs, maar ook breder te gebruiken. Daar is bij het schrijven, bijvoorbeeld over de kerk, ook rekening mee gehouden. En nadat er vanuit een hervormde scholencluster in Barneveld belangstelling bleek te bestaan voor de nieuwe methode koos de projectroep ook voor een extra editie van het werkboek waarin de Herziene Statenvertaling wordt gebruikt. Verder werden in de begintijd evangelische meelezers ingeschakeld. Wimmenhove: ‘Ook de christelijk-gereformeerde ds. A. van der Veer gaf ons goede tips waarmee we gedurende het project onze winst konden doen.’
veel gebruikt op gereformeerde scholen Van de gereformeerde basisscholen past inmiddels 80 procent de nieuwe Bijbelonderwijsmethode Levend Water toe. Buiten de gereformeerde zuil is de bekendheid minder. ‘Zo’n 25 protestants-christelijke scholen maken er gebruik van’, schat Tamme Spoelstra van uitgever Educatief Academie, die behoort tot de Gereformeerde Hogeschool Zwolle. Levend Water bestaat uit acht delen: voor elke groep van de basisschool één. De oplage van de Bijbelmethode varieert en bedraagt per deel tussen de twee- en tienduizend exemplaren.